ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
«Οι μειώσεις των φόρων, καθώς επίσης οι απλοποιήσεις των φορολογικών συστημάτων, αυξάνουν τα δημόσια έσοδα – ενώ φροντίζουν για την αύξηση των επενδύσεων, για την ίδρυση νέων επιχειρήσεων, καθώς επίσης για την ανάπτυξη ενός κράτους» (πηγή: πρόσφατη μελέτη του ΔΝΤ, με την ονομασία “Paying Taxes: The Global Picture”).
Ανεξάρτητα από την παραπάνω διαπίστωση του «Ταμείου», η οποία προφανώς δεν εφαρμόζεται στην Ελλάδα, όπως γράφαμε σε παλαιότερο άρθρο μας (Ο θάνατος της Δημοκρατίας), “Είναι πολύ δύσκολο να χαρακτηρίσει κανείς την κυβέρνηση μίας χώρας, η οποία αποφασίζει την προσφυγή της στο ΔΝΤ, την εθελούσια εκχώρηση δηλαδή της εξουσίας που της ανατέθηκε δημοκρατικά, σε ξένους «εισβολείς», χωρίς την άδεια των Πολιτών της – μέσω δημοψηφίσματος ή, έστω, με τη σύμφωνη γνώμη του Εθνικού της Κοινοβουλίου. Εν τούτοις, η τοποθέτηση των Πολιτών αυτής της χώρας απέναντι σε «τετελεσμένα γεγονότα», για τα οποία δεν ενημερώθηκαν προεκλογικά, αποτελεί μία απίστευτη αυθαιρεσία, για την οποία δεν είναι δυνατόν να μην υπάρχουν υπεύθυνοι – όπως δεν υπήρξαν ποτέ μέχρι σήμερα, για όλα όσα δυστυχώς συνέβησαν στο παρελθόν, με τελικό αποτέλεσμα τη συλλογική συνθηκολόγηση”.
Στο ίδιο κείμενο, στο οποίο αναλύσαμε τότε τις ευθύνες όλων των συμμετεχόντων, συμπληρώσαμε τα εξής: “Η Ελλάδα εν προκειμένω αποτελεί μία «ιδιάζουσα» περίπτωση, αφού κατέφυγε στο ΔΝΤ πριν ακόμη διαπιστώσει την αδυναμία δανεισμού της. Όπως αναφέρουν τα διεθνή ΜΜΕ, «συνθηκολόγησε» χωρίς καν να αντιμετωπίσει τον «εχθρό». Παραλληλίζοντας τώρα τον «οικονομικό» πόλεμο με το «συμβατικό», θα ήταν σαν η κυβέρνηση μας να είχε παραδώσει τη χώρα στον εχθρό, πριν ακόμη πλησιάσει στα σύνορα της - χωρίς να δώσει δηλαδή την παραμικρή μάχη”.
Φυσικά θα μπορούσε κανείς να «αντιτάξει» ότι, υπήρχε πολύ σοβαρός λόγος, «υπό το βάρος του οποίου» υποχρεώθηκε η Ελλάδα να προσφύγει στο ΔΝΤ. Όμως, πως είναι δυνατόν να δεχθεί κανείς ότι, μία χώρα με τόσο αξιόλογους οικονομικούς «πυλώνες» (τουρισμός, ναυτιλία, γεωργία), με το μικρότερο συνολικό χρέος μεταξύ όλων ανεξαιρέτως των κρατών της Ευρωζώνης (άρθρο μας), με δημόσια περιουσία μεγαλύτερη από πολλές άλλες χώρες (άνω των 300 δις €, όταν στη Μ. Βρετανία ανήκει πλέον μόνο μία γέφυρα), καθώς επίσης με «απτή» τη δυνατότητα ιδιωτικοποίησης του δημοσίου χρέους της (Εθνικά Ομόλογα), είχε πραγματικά λόγο να εκχωρήσει την εθνική της κυριαρχία; Πόσο μάλλον να υπογράψει «άνευ όρων» ένα «εγκληματικό μνημόνιο», χωρίς να αναζητήσει υπεύθυνα υγιείς διεξόδους; Ή, έστω, να προσφύγει στην ύστατη λύση, στη στάση πληρωμών, γνωρίζοντας πολύ καλά την διαπραγματευτική ισχύ μίας χώρας-μέλους της Ευρωζώνης, η οποία δεν έχει απολύτως καμία σχέση με την Αργεντινή;
Προφανώς, κανένας υπεύθυνος «παρατηρητής» δεν θα μπορούσε να αποδεχθεί τέτοιου είδους «σοβαρούς λόγους». Ευτυχώς βέβαια για όλους εμάς τους Πολίτες, αλλά, κυρίως, για το μέλλον της Ευρώπης, κανένα άλλο κράτος δεν φαίνεται διατεθειμένο να ακολουθήσει το θλιβερό «παράδειγμα» της χώρας μας – με εξαίρεση την Ιρλανδία η οποία όμως, αφενός μεν έχει πενταπλάσιο συνολικό χρέος από την Ελλάδα, αφετέρου «σύρθηκε» από την κυβέρνηση της, αφού ανάγκασε τους Πολίτες της να αναλάβουν τα «επαχθή», εγκληματικά και ανεύθυνα χρέη των ανεπαρκών τραπεζιτών τους (κάτι που ευτυχώς αρνήθηκαν οι Ισλανδοί, στέλνοντας στα Δικαστήρια τόσο τον πρωθυπουργό, όσο και τα διευθυντικά στελέχη των τραπεζών τους).
Οι επικίνδυνες προσπάθειες αποκρατικοποίησης της εξουσίας λοιπόν, με τη βοήθεια της εγκατάστασης σκιωδών κυβερνήσεων, δεν φαίνεται να «ευοδώνονται», παρά την πάσης φύσεως προπαγάνδα - αφού προσκρούουν στις υγιείς αντιστάσεις των επομένων «υποψηφίων», οι οποίοι έχουν μάλλον κατανοήσει τα «παιχνίδια εξουσίας», αρνούμενοι να εκχωρήσουν την εθνική τους κυριαρχία.
Η ΟΥΓΓΑΡΙΑ
“Η άρνηση της ουγγρικής κυβέρνησης να συνεχίσει την πολιτική εθνικής υποτέλειας των προκατόχων της, προκάλεσε αντιδράσεις από τους Ευρωπαίους - αλλά και από το ΔΝΤ, το οποίο μίλησε για θαρραλέο, αλλά επικίνδυνο βήμα. Ο υπουργός οικονομικών της ήταν σαφέστατος, όταν αναφέρθηκε στη θέση της κυβέρνησης του, απέναντι στο «μνημόνιο» που είχαν υπογράψει οι προκάτοχοι του σοσιαλιστές: «Το κληρονομήσαμε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις και θα θέλαμε να καταργήσουμε τις ατυχείς συνέπειες αυτών των βημάτων. Είπαμε στους εταίρους μας ότι δεν εξετάζουμε σε καμία περίπτωση τη λήψη πρόσθετων μέτρων λιτότητας», διακήρυξε χωρίς περιστροφές”.
Το παραπάνω κείμενο, το οποίο γράφτηκε στον Τύπο, μας οδηγεί υποχρεωτικά στο συμπέρασμα ότι, ανεξάρτητα από την ικανότητα ή μη μίας κυβέρνησης να διοικήσει τη χώρα της, θα πρέπει να αλλάζει - απλά και μόνο για να πάψουν να έχουν ισχύ όλα όσα έχει υπογράψει αυθαίρετα: το «άνευ όρων» μνημόνιο δηλαδή, σε συνδυασμό με τη δανειακή σύμβαση.
Περαιτέρω, η πρώτη ενέργεια της ουγγρικής κυβέρνησης, η οποία επέλεξε να αντιμετωπίσει την κρίση όχι εις βάρος των Πολιτών της (όπως έκαναν η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Μ. Βρετανία κλπ), αλλά με τη συνδρομή των, πολυεθνικών κυρίως, επιχειρήσεων, ήταν η επιβολή ειδικού φόρου στις τράπεζες – ενδεχομένως να ακολουθήσει η Ρουμανία, καθώς επίσης η Λετονία (υπάρχουν «φόβοι», ελπίδες καλύτερα, για ολόκληρη την Αν. Ευρώπη). Ο Πίνακας Ι που ακολουθεί, αφορά τα οικονομικά μεγέθη των τριών αυτών κρατών, καθώς επίσης της Ελλάδας για σύγκριση:
ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Μεγέθη 2007 σε δολάρια
Μεγέθη | Ουγγαρία | Ελλάδα | Ρουμανία | Λετονία |
|
|
|
|
|
Εργαζόμενοι | 4,19 εκ. | 4,94 εκ. | 9,35 εκ. | 1,59 εκ. |
ΑΕΠ | 118,40 δις | 237,90 δις | 86,84 δις | 28,57 δις |
Κατά κεφαλή εισόδημα | 19.500 | 30.500 | 11.100 | 16.700 |
Δημόσιο χρέος / ΑΕΠ | 70,20% | 81,70% | 18,70% | 15,70% |
Εξαγωγές | 85,73 δις | 25,76 δις | 39,62 δις | 17,09 δις |
Εισαγωγές | 85,99 δις | 79,92 δις | 63,16 δις | 22,64 δις |
Εμπορικό Ισοζύγιο | -0,26 δις | -54,16 | -23,54 δις | -5,55 δις |
Έλλειμμα Ισοζυγίου/ΑΕΠ | 0,22% | 22,76% | 27,10% | 19,42% |
Εξωτερικό χρέος | 142,9 δις | 371,50 δις | 85,86 δις | 22,70 δις |
Πηγή: IQ
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
Η αμέσως επόμενη ενέργεια της νέας ουγγρικής κυβέρνησης, η οποία είχε σαν αποτέλεσμα τις μαζικές διαμαρτυρίες των πολυεθνικών, ήταν η επιβολή φόρου επί του τζίρου τους, αναδρομικά από το 2009 (πολύ σωστά αφού, όπως έχουμε πολλές φορές αναφέρει στο παρελθόν, οι επιχειρήσεις αυτές σχεδόν κατά κανόνα «φοροαποφεύγουν», με τη βοήθεια της «μεταφοράς» κερδών, μέσω διαφόρων τεχνασμάτων, όπως του γνωστού μας «transfer pricing» - χρέωση των προϊόντων τους από τη μητρική «κατά το δοκούν»). Η φορολόγηση αυτή, με διαφορετικό συντελεστή για κάθε κλάδο, έχει ως εξής:
ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Φορολογικοί συντελεστές επί του τζίρου στην Ουγγαρία
Κλάδος | Συντελεστής επί του τζίρου |
|
|
Λιανικό Εμπόριο* | 2,5% |
Τηλεπικοινωνίες** | 6,5% |
Εταιρείες ενέργειας | 9,0% |
* Η γερμανική Rewe, με ετήσιο τζίρο στην Ουγγαρία 470 εκ. € (183 υποκαταστήματα Penny), υποχρεώθηκε σε φόρους 11,75 εκ. €
** Η θυγατρική της Deutsche Telekom πλήρωσε περί τα 100 εκ. €
Πηγή: MM
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
Φυσικά οι πολυεθνικές εταιρείες, κυρίως οι γερμανικές, αντέδρασαν έντονα, δια μέσου των κυβερνήσεων των χωρών τους, ισχυριζόμενες ότι η φορολογία είναι άδικη («ρατσιστική»!), ενώ θα μειώσει τόσο τις μελλοντικές επενδύσεις τους στην Ουγγαρία, όσο και το ρυθμό ανάπτυξης της Οικονομίας της (κατά 0,3%, με τον πληθωρισμό να ενισχύεται κατά 0,1%). Το Καρτέλ δηλαδή «απείλησε» τη χώρα με την εγκατάλειψη της, γεγονός που θα είχε σαν αποτέλεσμα την περιθωριοποίηση της. Εν τούτοις, η κυβέρνηση της Ουγγαρίας παρέμεινε σταθερή στην απόφαση της, έχοντας την άποψη ότι, δεν πρέπει να συμμετέχουν μόνο οι Πολίτες της στις προσπάθειες διάσωσης της χώρας, αλλά και το Καρτέλ.
Ολοκληρώνοντας, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εάν οι προσπάθειες της Ουγγαρίας θα έχουν τελικά τα, αναμενόμενα από την κυβέρνηση της, αποτελέσματα – αφού οι εχθροί της είναι πανίσχυροι. Σε κάθε περίπτωση όμως, η χώρα προσπαθεί να βρει λύσεις, οι οποίες δεν θα επιβαρύνουν μόνο τους Πολίτες της, οδηγώντας τους στην εξαθλίωση – ενώ μάχεται ταυτόχρονα για την εθνική της ανεξαρτησία.
Η ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ
Ο υπουργός οικονομικών της Πορτογαλίας προτίμησε επίσης την επίθεση, έναντι της υποταγής, επιλέγοντας την προσφυγή της χώρας του στις αγορές, με στόχο τη χρηματοδότηση της – παρά το ότι δεν ήταν ακόμη αναγκασμένος, αφού η Πορτογαλία θα χρειαστεί δανειακά κεφάλαια (Πίνακας ΙΙΙ), από τον ερχόμενο Απρίλιο. «Εμείς κάνουμε σωστά τη δουλειά μας» ανακοίνωσε επίσημα, «Η Ευρωζώνη είναι αυτή που δεν λειτουργεί ως οφείλει, με στόχο την υπεράσπιση του κοινού νομίσματος».
ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙΙ: Λήξη ομολόγων του δημοσίου σε δις €, με ημερομηνία καταγραφής τις 17.11.2010
Χώρα | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
|
|
|
|
|
|
Ιρλανδία | 10,640 | 5,876 | 6,028 | 11,857 | 0,191 |
Ελλάδα | 38,872 | 31,735 | 27,722 | 31,535 | 51,386 |
Πορτογαλία | 28,156 | 9,454 | 9,768 | 15,370 | 11,922 |
Ισπανία | 128,312 | 73,653 | 66,192 | 46,887 | 37,926 |
Ιταλία | 264,601 | 144,399 | 123,745 | 90,821 | 122,241 |
Πηγή: Bloomberg
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
Όπως είναι γνωστό, ο συγκεκριμένος υπουργός ήταν ένας από τους πρώτους, ο οποίος αναφέρθηκε στην πιθανότητα διάλυσης της Ευρωζώνης - λέγοντας ότι οι «αγορές» θα μπορούσαν να εξαναγκάσουν τη χώρα του να προτιμήσει την έξοδο από τη ζώνη του Ευρώ, «εκβιάζοντας» την με την υπερβολική αύξηση των επιτοκίων δανεισμού της. Με το επιτόκιο ύψους 6,7% στο οποίο υποχρεώθηκε το κράτος του για τα 1,25 δις € που έλαβε (ένα ελάχιστο ουσιαστικά ποσόν, αφού δεν είναι μεγαλύτερο από αυτό που δανείζονται οι πολυεθνικές επιχειρήσεις), τόσο το δημόσιο χρέος, όσο και η ανταγωνιστικότητα της Πορτογαλίας επιδεινώνονται σε βαθμό που μάλλον δεν θα είναι δυνατόν να ανταπεξέλθει μελλοντικά – οπότε η αποχώρηση της από την Ευρωζώνη θα ήταν αναγκαστική.
Εν τούτοις, η κυβέρνηση της Πορτογαλίας φαίνεται να προτίμησε την προσφυγή της στις αγορές, την «επίθεση» δηλαδή, παρά τα υψηλά επιτόκια, από την «υπαγωγή» της στο μηχανισμό στήριξης – ο οποίος θεωρεί ότι «καταλύει» την εθνική της κυριαρχία. Επίσης, να αναλάβει πλήρως το ρίσκο, χωρίς να εξαντλήσει τις εναλλακτικές δυνατότητες της – για παράδειγμα, το δανεισμό της από ένα «κονσόρτσιουμ» ιδιωτικών τραπεζών, οι οποίες θα μπορούσαν κάλλιστα να της προσφέρουν ένα τέτοιο δάνειο.
Ο δρόμος που επέλεξε η χώρα είναι άξιος θαυμασμού, ιδίως επειδή της ασκήθηκαν «πιέσεις» από όλους (κυρίως από Γερμανούς και Γάλλους), με στόχο την υπαγωγή της στο μηχανισμό στήριξης (των τραπεζών), με την (προφανώς έωλη) αιτιολογία της προστασίας της Ευρωζώνης συνολικά, από τις επιθέσεις των κερδοσκόπων – ειδικά της γειτονικής Ισπανίας, επειδή τα χρέη της θα ήταν μάλλον αδύνατον να χρηματοδοτηθούν από τον υφιστάμενο «μηχανισμό».
Εν τούτοις, η Πορτογαλία αντιστάθηκε σθεναρά, έχοντας, εκτός από την πρόσφατη Ελληνική και Ιρλανδική «τραγωδία» που παρακολούθησε, την άκρως οδυνηρή εμπειρία της «βοήθειας» του ΔΝΤ – στα «νύχια» του οποίου βρέθηκε το 1977 και το 1983. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι τελικά θα καταφέρει να αποφύγει το «μοιραίο», όταν αναγκασθεί να καταφύγει στις αγορές για τις πραγματικές ανάγκες της (τον Απρίλιο). Όμως, προσπάθησε και προσπαθεί, χωρίς να συνθηκολογήσει πριν ακόμη ο πανίσχυρος εχθρός πλησιάσει τα τείχη της - όπως συνέβη με την Ελλάδα.
Όσον αφορά τώρα αυτούς οι οποίοι θεωρούν επιτυχία το δανεισμό μίας χώρας της Ευρωζώνης με επιτόκια της τάξης του 7%, θεωρούμε σκόπιμο να αναφέρουμε ότι, με τέτοιες υπερβολικές «αποδόσεις», τα ομόλογα του δημοσίου είναι κατάλληλα ακόμη και για τους πλέον συντηρητικούς επενδυτές. Δηλαδή, ακόμη και αν θεωρούσε κανείς πιθανή μία ενδεχόμενη «διαγραφή» τους (hair cut) στο 30% της ονομαστικής τους αξίας, οι επενδυτές θα κέρδιζαν τελικά περισσότερα, από αυτά που θα τους προσέφερε μία αντίστοιχη τοποθέτηση τους σε γερμανικά ομόλογα.
Ακριβώς για το λόγο αυτό, η ζήτηση των πορτογαλικών ομολόγων (όπως επίσης των ισπανικών και των ιταλικών την επόμενη ημέρα) ήταν μεγαλύτερη από την προσφορά – γεγονός που θα έπρεπε σίγουρα να προβληματίσει την Ελληνική κυβέρνηση, σε σχέση με τον «εσφαλμένο» δρόμο της υποτέλειας, τον οποίο επέλεξε δυστυχώς το Μάιο να ακολουθήσει (υποθέτοντας πάντα ότι, οι προθέσεις της ήταν καλοπροαίρετες – αν και, όπως λέγεται, «ο δρόμος προς την κόλαση είναι στρωμένος με τις καλύτερες προθέσεις»).
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 16 ΣΥΝ
Οι ηγετικές δυνάμεις της Ευρωζώνης, στα πλαίσια του προγράμματος με την ονομασία «Project 16 plus», επεξεργάζονται από καιρό τώρα διάφορα σενάρια - με κέντρο βάρους την οικονομική διακυβέρνηση της ζώνης του ευρώ. Δυστυχώς, κάτω από την ίδια περιγραφή, τόσο η Γερμανία, όσο και η Γαλλία, κατανοούν εντελώς διαφορετικά πράγματα – με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να αποτύχει το πρόγραμμα (αν και πρόσφατα, μετά από τις θαρραλέες κινήσεις της Πορτογαλίας δηλαδή και υπό το φόβο διάλυσης της Ευρωζώνης, οι απόψεις τους φαίνεται να συγκλίνουν – προς την πλευρά της Γαλλίας).
Ουσιαστικά λοιπόν, η Γερμανία επιδιώκει την αντικατάσταση του σημερινού μηχανισμού στήριξης (το 2013), από έναν μηχανισμό ευρωπαϊκής σταθερότητας (ενδεχομένως με πολύ υψηλότερα «κεφάλαια», από τα μέχρι σήμερα 750 δις € - μάλλον τα διπλάσια, αν όχι απεριόριστα), ο οποίος θα βοηθάει τις υπερχρεωμένες χώρες στην αποπληρωμή των υποχρεώσεων τους, επιβάλλοντας τους ταυτόχρονα,με την περαιτέρω συμμετοχή του ΔΝΤ, αυστηρά μέτρα λιτότητας – ακόμη και την υποχρεωτική θεσμοθέτηση ενός ανωτάτου ορίου δημοσίων χρεών, κατά το αμερικανικό, ελβετικό ή γερμανικό πρότυπο (οι Η.Π.Α. έχουν επεκτείνει βέβαια τα όρια δανεισμού τους τουλάχιστον πέντε φορές μέχρι σήμερα – ενώ ήδη πλησιάζουν το όριο των 14,3 τρις $, το οποίο είχαν λίγα χρόνια πριν εγκρίνει).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου