| Upόψεις | |||
| |||
Δευτέρα 6 Σεπτεμβρίου 2010
Upόψεις
Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου 2010
Τα σενάρια χρεοκοπίας και οι καταθέτες
Σε μια συστηματική προσπάθεια… εξορκισμού των σεναρίων χρεοκοπίας έχουν αποδυθεί η ελληνική κυβέρνηση, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΔΝΤ, με τα ΜΜΕ της Ελλάδας σε ρόλο… ντουντούκας των καθησυχαστικών δηλώσεων, αποσκοπώντας κατά πρώτο λόγο στον κατευνασμό του θυμικού των Ελλήνων καταθετών, που συνεχίζουν να εμφανίζουν σημάδια έντονης νευρικότητας, σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Bn».
Όλες οι δηλώσεις της τελευταίας περιόδου από όλους τους αξιωματούχους που εμπλέκονται στο τριετές πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας έχουν ως κοινό παρονομαστή την κατηγορηματική διάψευση των σεναρίων χρεοκοπίας και αναδιάρθρωσης του χρέους, που αποτελούν, όπως τονίζουν τραπεζικά στελέχη, την κύρια πηγή ανησυχίας για τους καταθέτες.
Μάλιστα, στην προσπάθεια να καθησυχάσουν το ελληνικό κοινό, τα media προβάλλουν ακόμη και με παραπλανητικό τρόπο δήθεν «έγκυρες» διαψεύσεις των σεναρίων χρεοκοπίας. Χαρακτηριστικότερη περίπτωση των τελευταίων ημερών, η προβολή στα ελληνικά media έκθεσης οικονομολόγων που δημοσιεύθηκε από το ΔΝΤ, η οποία παρουσιάζει πλήθος επιχειρημάτων για να πείσει, ότι η χρεοκοπία ούτε είναι επιθυμητή από την ελληνική κυβέρνηση, ούτε και θα την ωφελήσει.
Όμως, οι προσεκτικότεροι αναγνώστες της έκθεσης θα παρατηρήσουν διατρέχοντάς την, ότι είναι απλώς μια εργασία οικονομολόγων που δημοσιεύθηκε από το ΔΝΤ, αλλά ρητά αναφέρεται ότι οι απόψεις των συντακτών της ΔΕΝ εκφράζουν τις θέσεις του Ταμείου. Αυτό μπορεί να μοιάζει με λεπτομέρεια, αλλά πάντα έχει σημασία ο βαθμός επισημότητας τέτοιων αναλύσεων, όπως τονίζουν τραπεζικά στελέχη.
Αν όλοι διαψεύδουν με τόση βδελυγμία, όμως, το σενάριο της αναδιάρθρωσης χρέους, ποια είναι η υποδοχή των διαψεύσεων από τις αγορές; Την απάντηση δίνει τελευταία ανάλυση του αμερικανικού ινστιτούτου Council of Foreign Relations (υπερσυντηρητικό και εμπλεκόμενο κατά καιρούς σε σενάρια συνωμοσίας, αλλά αρκετά έγκυρο στους διεθνείς κύκλους): «Η ελληνική χρεοκοπία είναι μόνο θέμα χρόνου», είναι ο εύγλωττος τίτλος διαγράμματος που φιλοξενείται στην έκθεση, όπου καταγράφονται οι πιθανότητες χρεοκοπίας της Ελλάδας (στοιχεία μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου 2010), με βάση το κόστος ασφάλισης των ελληνικών ομολόγων στην αγορά των CDS.
Στο διάγραμμα φαίνεται, ότι στις περιόδους από τα τρία μέχρι και τα δέκα χρόνια η πιθανότητα χρεοκοπίας, με βάση τα CDS, είναι σήμερα για τους παράγοντες της αγορές μεγαλύτερη, από όσο καταγραφόταν στις 30/4 και στις 11/5 του τρέχοντος έτους, όταν η Ελλάδα «φλερτάριζε» με την πτώχευση, για να διασωθεί στο παρά πέντε με τη διεθνή συμφωνία χρηματοδότησης. Μάλιστα, στις πιο μακρινές περιόδους ο κίνδυνος πτώχευσης υπερβαίνει και το 90%!
Αν οι «καρχαρίες» της διεθνούς αγοράς δεν φαίνεται να λαμβάνουν πολύ σοβαρά υπόψη τις επίσημες διαψεύσεις των σεναρίων χρεοκοπίας, προς τι άραγε η συνεχής αναπαραγωγή τους; Η απάντηση που δίνουν τραπεζικά στελέχη στο Λονδίνο είναι απλή: αυτή την περίοδο, έχει καθοριστική σημασία για την τύχη της χώρας η ψυχραιμία των Ελλήνων καταθετών, εξ ου και η συστηματική προσπάθεια της κυβέρνησης και διεθνών παραγόντων να δημιουργήσουν την εντύπωση, ότι η χρεοκοπία έχει οριστικά αποφευχθεί.
Μετά τις απώλειες καταθέσεων που έφθασαν το 9% στο πρώτο εξάμηνου του έτους, το ανησυχητικό για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι ότι δεν καταγράφεται μια αξιοσημείωτη επανάκαμψη καταθετών, όπως θα αναμενόταν μετά την αποτροπή της πτώχευσης με μια σημαντική διεθνή συμφωνία χρηματοδότησης για την επόμενη τριετία.
Μάλιστα, όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν στο συμπέρασμα, ότι θα πέσει στο κενό και ο νόμος που δίνει κίνητρα επαναπατρισμού καταθέσεων μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, παρότι το υπουργείο Οικονομικών έχει τονίσει με έμφαση, κυρίως με «διαρροές» στον Τύπο, ότι μετά τη λήξη της προθεσμίας θα προχωρήσει σε διεξοδικούς φορολογικούς ελέγχους, για να διαπιστωθεί αν έχουν εξαχθεί σε τράπεζες του εξωτερικού «μαύρα» κεφάλαια.
Τραπεζικά στελέχη τονίζουν, ότι οι καταθέτες που μετείχαν στο κύμα φυγής στο εξωτερικό αδιαφορούν για τα κίνητρα και τα αντικίνητρα και είναι απολύτως απρόθυμοι να δεσμεύσουν τα κεφάλαιά τους σε καταθέσεις προθεσμίας σε ελληνικές τράπεζες ή σε κρατικούς τίτλους, όπως απαιτεί ο νόμος, προφανώς επειδή αξιολογούν ως σοβαρότερο τον κίνδυνο χρεοκοπίας.
Εξίσου ανησυχητική είναι και η συνεχιζόμενη ισχυρή ζήτηση χρυσών λιρών, που έχει υποχρεώσει την Τράπεζα της Ελλάδος να διατηρεί σε πολύ υψηλό επίπεδο (στα 267 ευρώ) την τιμή πώλησης της χρυσής λίρας. Ανατρέχοντας σε μνήμες κρίσεων του παρελθόντος, αρκετοί Έλληνες φαίνεται να προτιμούν την ασφάλεια του χρυσού, από το να ρισκάρουν την τοποθέτηση των κεφαλαίων τους στις τράπεζες.
Όσο αυτή η νευρικότητα των καταθετών παρατείνεται, τονίζουν τραπεζικά στελέχη, τόσο θα ενισχύεται η ένταση των καθησυχαστικών μηνυμάτων διάψευσης κάθε σεναρίου χρεοκοπίας και αναδιάρθρωσης χρέους. Άλλωστε, όπως έγραφε πριν από λίγες ημέρες έμπειρος αρθρογράφος των Financial Times, μέχρι να προχωρήσει μια κυβέρνηση σε διαδικασία αναδιάρθρωσης χρέους είναι υποχρεωμένη να την διαψεύδει με τον κατηγορηματικότερο τρόπο…
πηγή:http://www.banksnews.gr/portal/home-page/124-top-story/1044-2010-09-02-22-52-४५
Κυριακή 22 Αυγούστου 2010
Η τρόικα βλέπει πρόοδο, η αγορά χρεοκοπία!
Πέμπτη, 19 Αύγουστος 2010 23:48
Την ώρα που η Κομισιόν εγκρίνει μετ’ επαίνων προς την κυβέρνηση τη δεύτερη δόση του διεθνούς δανείου, η αγορά εξακολουθεί να «βλέπει» ότι μεσοπρόθεσμα η Αθήνα θα βρεθεί σε αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους και οδηγεί τις αποδόσεις των ελληνικών τετραετών ομολόγων μια «ανάσα» από το εντελώς τριτοκοσμικό 12%.
Ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Όλι Ρεν συνεχάρη χθες την κυβέρνηση για τη δημοσιονομική προσπάθεια των τελευταίων μηνών, υπογραμμίζοντας πάντως τις σοβαρές αδυναμίες στην εκτέλεση του τριετούς προγράμματος, κυρίως στο σκέλος των φορολογικών εσόδων και των ανεξέλεγκτων δαπανών και χρεών του ευρύτερου δημόσιου τομέα, αλλά και τα σοβαρά προβλήματα ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος, η διευθέτηση των οποίων θα πρέπει να είναι πρώτη προτεραιότητα της κυβέρνησης, σύμφωνα με την Κομισιόν.
Με τις χθεσινές ανακοινώσεις από τις Βρυξέλλες, που έχουν τον πρώτο λόγο εκ μέρους της τρόικας σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση εκτέλεσης του τριετούς προγράμματος σταθεροποίησης, ανοίγει ο δρόμος για την εκταμίευση της επόμενης δόσης του διεθνούς δανείου, που όπως και οι άλλες θα μείνει για λίγες ώρες ως εικονική εγγραφή στα ταμεία της ελληνικής κυβέρνησης, αφού τα κεφάλαια θα περάσουν στους ιδιώτες πιστωτές της χώρας, για να καλυφθούν λήξεις παλαιότερων δανείων.
Οι ανακοινώσεις της Κομισιόν άφησαν, βέβαια, παγερά αδιάφορους τους διεθνείς διαχειριστές κεφαλαίων, που δεν σκέφθηκαν ούτε στιγμή ότι είναι ευκαιρία να αγοράσουν τώρα μακροχρόνια ελληνικά ομόλογα, προεξοφλώντας την επιτυχία του σταθεροποιητικού προγράμματος. Τοspread των ελληνικών 10ετών ομολόγων έναντι των γερμανικών παρέμεινε «καρφωμένο» στις 1.074 μονάδες βάσης (10,74%), ενώ μια σημαντική «ανωμαλία» στην καμπύλη των ελληνικών επιτοκίων δεν περνά απαρατήρητη από τους αναλυτές.
Όπως επισημαίνει ο νεοϋρκέζικος οίκος High Frequency Economics, που θεωρείται από τους σοβαρότερους στην ανάλυση των τάσεων της χρηματαγοράς, από τη διαμόρφωση της καμπύλης των ελληνικών επιτοκίων συνάγεται το συμπέρασμα, ότι η χώρα δεν θα μπορέσει να ελέγξει τα αυξημένα επίπεδα χρέους που θα έχει συσσωρευτεί το 2014, όταν θα λήξει το διεθνές πρόγραμμα χρηματοδότησης από την τρόικα.
«Η θύελλα επικεντρώνεται στα ομόλογα που ωριμάζουν το 2014, τον πρώτο χρόνο αποκοπής της Ελλάδας από το μηχανισμό στήριξης με τα μετρητά του ΔΝΤΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης», ανέφερε ο κορυφαίος οικονομολόγος του αμερικανικού οίκου σε χθεσινό σημείωμα προς τους πελάτες του.
«Μέχρι να τελειώσει η προσπάθεια διάσωσης της Ελλάδας το 2013», πρόσθεσε ο Καρλ Γουάινμπεργκ, «το χρέος της Ελλάδας θα έχει αυξηθεί στα 340 δις. ευρώ. Κανείς δεν πίστευε, ότι η Ελλάδα θα μπορέσει να εξυπηρετήσει και να αποπληρώσει ευκολότερα 340 δις. ευρώ χρέους με μορφή τίτλων σταθερού επιτοκίου, από όσο ήταν σε θέση να διαχειριστεί 270 δις. ευρώ χρέους».
Πράγματι, στην καμπύλη επιτοκίων του Δημοσίου εμφανίζεται ένα ανησυχητικό «φούσκωμα» στις αποδόσεις των τίτλων που λήγουν το «ύποπτο» έτος 2014. Αυτά τα ομόλογα τετραετούς διάρκειας, όπως σημειώνει το «Bloomberg», δίνουν απόδοση 11,88% σε όποιον τα αποκτήσει στις τρέχουσες τιμές τους. Πρόκειται, βέβαια, για μια τριτοκοσμική απόδοση, που αντανακλά την πλήρη απροθυμία των διαχειριστών κεφαλαίων να εκτεθούν σε ελληνικό κίνδυνο, περιμένοντας να πάρουν πίσω τα κεφάλαιά τους τον πρώτο χρόνο αποσύνδεσης της Ελλάδας από το διεθνή μηχανισμό στήριξης.
Ασφαλέστερη η… Αργεντινή!
Δεν είναι τυχαίο, ασφαλώς, ότι και από τη διαπραγμάτευση των πενταετών συμβολαίων ασφάλισης των ελληνικών ομολόγων έναντι του κινδύνου πτώχευσης συνάγεται το συμπέρασμα, ότι η Ελλάδα έχει πλέον, σύμφωνα με την αντίληψη της αγοράς, μεγαλύτερο κίνδυνο χρεοκοπίας από την Αργεντινή. Για πρώτη φορά, αυτή την εβδομάδα ταCDS των ελληνικών τίτλων έγιναν ακριβότερα από τα αντίστοιχα των τίτλων της Αργεντινής! Σύμφωνα με τα στοιχεία της CMA DataVision, το κόστος ασφάλισης των ελληνικών τίτλων αυξήθηκε κατά 23 μονάδες βάσης και πλέον ασφαλίζει κανείς ομόλογα της Αργεντινής με κόστος 821 μονάδων, 22 μονάδες λιγότερο από το κόστος ασφάλισης των ελληνικών τίτλων.
Αυτό που βλέπουν οι αγορές και προτιμούν πλέον ακόμη και τα ομόλογα της Αργεντινής, μιας χώρας που χρεοκόπησε παταγωδώς το 2001, σύμφωνα με την Wells Fargo, είναι ότι τα κρατικά ταμεία γεμίζουν από τις αυξημένες εξαγωγές βασικών εμπορευμάτων, ενώ η MorganStanley προβλέπει, ότι το ΑΕΠ της χώρας θα αυξηθεί κατά 9,7% φέτος. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα βυθίζεται σε ύφεση, με τη συρρίκνωση του ΑΕΠ να αναμένεται φέτος ότι θα ξεπεράσει το 4%, χωρίς σοβαρές προσδοκίες γρήγορης ανάκαμψης, που θα καταστήσει ευκολότερη την εξυπηρέτηση του τεράστιου εθνικού χρέους.
Παράλληλα, σύμφωνα με τις παραδοχές του ίδιου του σταθεροποιητικού προγράμματος που εφαρμόζεται, στη λήξη του οι δαπάνες τόκων θα έχουν εκτιναχθεί στο 8,5% του ΑΕΠ, από 5% το 2009, καθώς το «πάγωμα» της οικονομίας θα συνδυασθεί με μεγάλη αύξηση του χρέους.
Απορίας άξιον είναι πώς οι σοβαροί οικονομολόγοι της τρόικας και της ελληνικής κυβέρνησης μπορεί να πιστεύουν, ότι με ένα τέτοιο «βαρίδι» στην πλάτη, ακόμη και αν πετύχει απόλυτα η κυβέρνηση τους στόχους του μνημονίου, θα μπορεί το 2014 η Αθήνα να εξυπηρετήσει το χρέος χωρίς διεθνή βοήθεια, ή μια αναδιάρθρωση, με γενναίο «κούρεμα» των απαιτήσεων των πιστωτών.
Αν αυτές οι προβλέψεις αποδειχθούν ακριβείς, ενισχύονται τα επιχειρήματα όσων εξαρχής υπογράμμιζαν, ότι το πρόγραμμα σταθεροποίησης με διεθνή βοήθεια δεν εκπονήθηκε για τη σωτηρία της Ελλάδας, αλλά για τη διάσωση των μεγάλων τραπεζών και θεσμικών επενδυτών της Ευρώπης, που είχαν την απερισκεψία να «φορτώσουν» τα χαρτοφυλάκιά τους με μεγάλου ύψους τοποθετήσεις σε ελληνικά ομόλογα.
Αν όλα πάνε σύμφωνα με το πρόγραμμα, ο συνδυασμός μεταφοράς χρέους στα κράτη της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ, αλλά και στην ΕΚΤ, που έχει ενεργοποιήσει ειδικό πρόγραμμα αγοράς «ασθενών» ομολόγων της Ευρωζώνης, θα έχει μεταφέρει από τους ιδιώτες πιστωτές της χώρας σε δημόσιους φορείς το μισό ελληνικό χρέος του 2014, καθιστώντας πιο εύκολη την απορρόφηση των κραδασμών μιας αναδιάρθρωσης από το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Χωρίς το πρόγραμμα διεθνούς χρηματοδότησης, αν το ελληνικό «κανόνι» ακουγόταν στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα στις αρχές του 2010, αναμφίβολα αυτό θα είχε υποστεί ένα σοκ μεγαλύτερο και από αυτό που προκάλεσε η κατάρρευση της Lehman, που είναι πολύ αμφίβολο αν θα μπορούσε να το αντέξει...
Από : http://www.sofokleous10.gr/portal2/toprotothema/toprotothema/2010-08-19-21-49-39-2010081926763/
Δευτέρα 28 Ιουνίου 2010
Tο εθνικώς ορθό είναι το οικονομικώς ορθό;
Η τρέχουσα αφήγηση της πολιτικής ηγεσίας της χώρας είναι πάνω κάτω αυτή: Η χώρα βρέθηκε στο χείλος της χρεωκοπίας, δεν θα ήταν σε θέση να πληρώσει τις υποχρεώσεις της μεταξύ των οποίων και μισθοί και συντάξεις. Οπότε προσχώρησε στο γνωστό Μνημόνιο με το ΔΝΤ και την ΕΕ προκειμένου να δανεισθεί τα απαραίτητα ποσά προκειμένου να επιβιώσει ενώ ταυτόχρονα εξαναγκάσθηκε στην νομοθέτηση επαχθών μέτρων ώστε να εξορθολογιστεί η οικονομική της διάρθρωση και να καταστήσει το σύστημα δανεισμού-αποπληρωμών της βιώσιμο στο μέλλον. Με λίγα λόγια να καταφέρει να ζητά λιγότερα δανεικά και ακόμη να κατορθώσει να παράγει πιο ανταγωνιστικά προϊόντα ή υπηρεσίες ώστε να επιτύχει τον κεντρικό στόχο της που είναι η απομείωση των δανειακών της αναγκών σε ανεκτά επίπεδα.
Κεντρικό στοιχείο αυτής της αφήγησης δεν είναι άλλο - αν αγνοήσει κανείς τις τεχνικές παραμέτρους - παρά η επιβίωση του έθνους, υπό την έννοια της δυνατότητας του Κράτους να υποστηρίξει την κοινωνική συνοχή και ομαλότητα. Δηλαδή να αποτραπεί η δυσμενής εκείνη κατάσταση κατά την οποία το άλλο ενδεχόμενο - η πτώχευση σε κάθε της μορφή - γίνει πραγματικότητα. Απώτερος στόχος των μέτρων λοιπόν -και συνακολούθως όσων τα υποστήριξαν ή τα υποστηρίζουν - δεν είναι άλλος από την επιβίωση του έθνους με όσο το δυνατόν λιγότερες απώλειες.
Αποτελούν τα παραπάνω πράγματι εθνική στάση; Όντως επιβιώνει η χώρα - αν την ταυτίσουμε για λίγο με το έθνος - λαμβάνοντας σκληρά μέτρα υποδεικνυόμενα από την Τρόικα; Ας εξετάσουμε τα ζητήματα λίγο πιο επισταμένα.
Πρώτον, είναι εμφανής - έστω κι αν δεν αναφέρεται τούτο ρητά - η ταύτιση της επιβίωσης της χώρας και του έθνους κατ' επέκταση, με την εκπλήρωση ορισμένων οικονομικών στόχων. Το δίλημμα τίθεται ωμά: Παίρνεις τα μέτρα; τότε σου δίνω τις δόσεις του δανείου και πληρώνεις τις υποχρεώσεις σου. Αν όχι, η στρόφιγγα κλείνει και αναγκαστικά στρέφεσαι στο χάος: ζεις με όσα παράγεις και πληρώνεις με όσα βγάζεις. Δηλαδή το επίπεδο διαβίωσης της χώρας καταρρέει μέσα σε μια νύχτα. Δεν θα μπορείς να πληρώσεις για νοσοκομεία, σχολεία, μισθούς, συντάξεις και ό,τι άλλο. Τουλάχιστον δεν θα μπορείς να πληρώσεις για όλα όσα έχεις σήμερα. Άρα ως Κυβέρνηση αποδέχεσαι να εκχωρήσεις την δημοσιονομική σου πολιτική στους δανειστές σου προκειμένου να εξακολουθήσεις να διαβιείς - ως χώρα - με τους ίδιους περίπου όρους. Ποιο είναι το συμπέρασμα; Εκείνο που επιβιώνει με τα μέτρα δεν είναι ακριβώς η χώρα ή το έθνος αλλά το επίπεδο διαβίωσης αυτών κατά την έννοια της διατήρησης του μεγαλύτερου συνόλου των πραγμάτων που παρέχει το Κράτος - σχολεία, νοσοκομεία, ασφάλεια, μισθοί κλπ- απλώς πληρώνοντας λιγότερα. Παράδειγμα; Το Κράτος δεν μπορεί να κλείσει ας πούμε δέκα νοσοκομεία ώστε να επιβιώσουν τα άλλα, αποδέχεται να λάβει σκληρά μέτρα μειώνοντας τους μισθούς - σχηματικά αναφέρεται - προκειμένου να δανεισθεί από την Τρόικα και να συνεχίσει να διατηρεί το σύνολο των νοσοκομείων που είχε. Δεν διακυβεύθηκε η επιβίωση του έθνους αλλά το επίπεδο διαβίωσής του.
Δεύτερον, είναι επίσης εμφανής η ευθυγράμμιση όλων των άλλων - πλην οικονομίας - εθνικών στόχων ή επιδιώξεων με την τρέχουσα οικονομική συγκυρία. Όλα και όλοι υποτάσσονται όχι στο μέγεθος των ζητημάτων αλλά στην οικονομική δυνατότητα να υπηρετηθούν οι εθνικοί στόχοι. Εδώ πρέπει να υπογραμμίσουμε δύο κεντρικά χαρακτηριστικά που καθιστούν αυτήν την επιλογή εξαιρετικά υψηλού ρίσκου: Το πρώτο είναι το γεγονός ότι η οικονομική συγκυρία μεταβάλλεται - χθες ήσουν ανεπτυγμένη χώρα σήμερα βρίσκεσαι υπό το ΔΝΤ αύριο μπορεί να επιτύχεις την οικονομική ευημερία - ενώ οι εθνικές σου επιλογές και οι εξ' αυτών συνέπειες παραμένουν δεσμευτικές για μεγάλο χρονικό διάστημα. Απλούστερα, αν υπό τη σημερινή δυσμενή οικονομική συγκυρία λάβεις αποφάσεις για την ονομασία των Σκοπίων ας πούμε, αυτές θα σε παρακολουθούν ακόμη και όταν θα εξέλθεις από την οικονομική μαύρη τρύπα. Το δεύτερο είναι οι μακροπρόθεσμες συνέπειες των οικονομικών επιλογών στο έθνος αυτό καθ΄εαυτό. Επί παραδείγματι, ποιές θα είναι οι μακροπρόθεσμες συνέπειες στο ανθρώπινο δυναμικό της χώρας αν λόγω της παρούσας συγκυρίας ένα μέτρο όπως η αφαίρεση συνταξιοδοτικών προνομίων από τις μητέρες ανηλίκων επιδράσει αρνητικά στο δημογραφικό πρόβλημα; Ποιες θα είναι οι συνέπειες της μείωσης του κόστους εργασίας από την "εξαγωγή" των Ελλήνων εργαζομένων υψηλού επιπέδου και την αντικατάστασή τους από αλλοδαπούς εργαζόμενους με σαφώς λιγότερες οικονομικές απαιτήσεις; Υπηρετήθηκαν εθνικοί στόχοι - αυτονόητοι - όπως η διατήρηση της βιωσιμότητας του ελληνογενούς πληθυσμού; Σαφώς όχι. Παράλληλα, υπηρετούνται σταθερά οι θέσεις της εξωτερικής πολιτικής ή προσαρμόζονται στην οικονομική συγκυρία; Μάλλον το δεύτερο, εφόσον είναι ορατή πλέον η αναλογική ελάττωση διάθεσης πόρων τόσο στην εξωτερική πολιτική όσο και σε τομείς που συνδέονται με αυτήν, χωρίς βεβαίως αντίστοιχες βελτιώσεις στη διεθνή θέση της χώρας.
Συνοψίζοντας, η Κυβέρνηση αλλά και άλλοι πολιτικοί σχηματισμοί ή πρόσωπα προσχώρησαν με μεγάλη ευκολία σε ένα πολύ ιδιότυπο δόγμα: το εθνικώς ορθό είναι και το οικονομικώς ορθό. Κατά τη δική μου άποψη το συγκεκριμένο δόγμα συρρικνώνει το εύρος του εθνικού στο στενό πεδίου του οικονομικού όντος. Από κάθε άποψη - και κυρίως την παιδευτική - αποτελεί στρατηγικό σφάλμα με συνέπειες αόρατες επί του παρόντος. Καταγράφω την παιδευτική όψη του ζητήματος εφόσον οι πολίτες που θα "ανδρωθούν" με τη συγκεκριμένη αντίληψη ασφαλώς και θα αποτελούν στο μέλλον πολίτες με στρεβλή ιεράρχηση αξιών. Ουδείς βεβαίως αμφισβητεί την εξόχως προβληματική οικονομική κατάσταση. Από την άλλη όμως με δυσκολία μπορεί να αμφισβητήσει κανείς ότι οι επιλεγόμενες λύσεις του οικονομικού προβλήματος δεν πρέπει να αποσυνδέονται από τον ευρύτερο εθνικό σχεδιασμό.
Επί του πρακτέου, τι θα έπρεπε να συμβεί; Να αφεθεί η χώρα στη χρεωκοπία ή να προταθεί το εθνικό συμφέρον το οποίο - όπως προαναφέρθηκε κατά την αντίληψη του γράφοντος - είναι ευρύτερο και σαφώς υπέρτερο; Δεν υπάρχει ούτε ενδιάμεση ούτε η "σωστή" απάντηση. Ο καθείς παίρνει τη θέση που αισθάνεται ορθότερη ανάλογα με τα βιώματα, την παιδεία και την κοσμοαντίληψη που τον διακατέχει. Αν διευρύνουμε το χρονικό ορίζοντα που παρακολουθούμε, η χώρα - με όρους δημοκρατίας βεβαίως - έχει εκχωρήσει νομοθετική (μέσω του Ευρωκοινοβουλίου), δικαστική (μέσω των Ευρωπαϊκών δικαστικών θεσμών), εκτελεστική (μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) εξουσία ενώ προχώρησε στην εκχώρηση και της νομισματικής της πολιτικής (μέσω του ευρώ στην ΕΚΤ). Πρόσφατα προχώρησε και στην εκχώρηση της δημοσιονομικής της πολιτικής στην Τρόικα, νομοθετώντας καθ΄υπόδειξη και με την απειλή του οικονομικού χάους να επικρέμεται ως δαμόκλειος σπάθη. Αναρωτιέμαι αν υπάρχει μείζων τομέας άσκησης κρατικής εξουσίας στον οποίο η χώρα μπορεί πραγματικά να δράσει προτάσσοντας το δικό της εθνικό συμφέρον αγνοώντας απειλές ή άλλες δεσμεύσεις. Ταυτόχρονα και υπό την πίεση της παρούσας συγκυρίας, ευρύτατη είναι η συναίνεση στην προσέλκυση ξένων επενδυτών όπως της Κίνας, στην εξαγορά ή άλλου είδους εκμετάλλευση δημόσιας περιουσίας, η οποία όντως παραμένει είτε αναξιοποίητη είτε τελεί σε ζημιογόνα κατάσταση.
Εν ολίγοις, στην παρούσα φάση, οι δρομολογούμενες πολιτικές σε πλήθος μειζόνων τομέων - πολύ περισσότερων απ' ότι σε άλλες χώρες της ΕΕ - καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από κέντρα αποφάσεων εκτός Ελλάδος। Το "συναρπαστικό" είναι ότι αυτά τα κέντρα δεν διακρίνονται ούτε από κοινά συμφέροντα με εμάς αλλά ούτε και μεταξύ τους, ενώ η χώρα δείχνει να "επιδιώκει" την υποκατάσταση εσωτερικών και εν πολλοίς "φθαρμένων" ή "αδύναμων" θεσμών με αντίστοιχους εισαγόμενους. Το πολιτικό σύστημα αλλά και οι πολίτες μοιάζουν να έχουν αποδεχτεί μια κατάσταση όπου το εσωτερικό αδυνατεί να τα βγάλει πέρα και χρειάζεται τη συνδρομή και την ανάληψη της εξουσίας από ξένους θεσμούς ή παράγοντες προκειμένου να τα καταφέρει. Άλλοτε "βαριέται" να εργαστεί, άλλοτε φοβάται το "πολιτικό κόστος", άλλοτε πολίτες και πολιτικοί αποδίδουν στη διαφθορά ή στη συνδιαλλαγή την αδυναμία να παράγουν αποτελέσματα, αλλά το συμπέρασμα είναι ένα: κανείς δεν αποδέχεται από τον Πρώτο, κατά τη Συνταγματική έννοια, μέχρι τον τελευταίο πολίτη αυτής της χώρας να αντισταθεί στον "πειρασμό" της διατήρησης των ελάχιστων κεκτημένων αντί της αυθεντικής υπηρέτησης των μακροπρόθεσμων εθνικών στόχων. Η υπογραφή του Προεδρικού Διατάγματος για τις εργασιακές σχέσεις αποτελεί ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της κατάστασης. Και μόνο το επικοινωνιακό "παιχνίδι" με το χρόνο προειδοποίησης των προς απόλυση εργαζομένων προκειμένου να απομειωθεί περαιτέρω η ούτως ή άλλως μηδαμινή αποζημίωσή τους και η στη συνέχεια "παράδοσή" τους στο σχεδόν ανύπαρκτο κοινωνικό "δίχτυ ασφάλειας" συνιστά ευθεία προσβολή του μακροπρόθεσμου εθνικού συμφέροντος ενώ βεβαίως εξυπηρετεί τα μέγιστα στο δόγμα του "οικονομικώς ορθού". Οι πολίτες αποτελούν "κεφάλαιο" του έθνους και αυτό το κεφάλαιο πολύ εύκολα παραδίδεται και αναλώνεται στο βωμό του πρόσκαιρου οικονομικού οφέλους. Εν τέλει μάλλον το έθνος θα παραμείνει χωρίς κεφάλαια και αναρωτιέμαι με ποιους πόρους - ανθρώπινους και άλλους- θα βρεθεί στο μέλλον για να υποστηρίξει ή να απολαύσει τα όποια οικονομικά οφέλη προκύψουν από τις κυβερνητικές οικονομικές επιλογές.
http://www.sofokleous10.gr/portal2/toprotothema/toprotothema/t-------2010062525001/
Παρασκευή 11 Ιουνίου 2010
Το 75% των επενδυτών βλέπει ελληνική πτώχευση…
Πολύ περιορισμένη είναι η εμπιστοσύνη των επενδυτών ανά τον κόσμο στην ευρωπαϊκή προσπάθεια για τον έλεγχο της κρίσης χρέους, με το 73% εξ αυτών να θεωρεί πιθανή την ελληνική στάση πληρωμών. Μεγάλη είναι εξάλλου και η αμφισβήτηση που εκφράζεται προς την πολιτική του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν Κλοντ Τρισέ.
Στο πλαίσιο έρευνας του Bloomberg μεταξύ των επενδυτών και των αναλυτών που είναι συνδρομητές του, μόνο το 23% πιστεύει ότι το πακέτο διάσωσης 1 τρις δολαρίων που έχει θέσει σε εφαρμογή η Ε.Ε. θα διατηρήσει ακέραιη την Ευρωζώνη και θα αποκλείσει τη στάση πληρωμών κάποιας χώρας μέλους της, ενώ το 40% εξ αυτών πιστεύουν ότι είναι πιθανή η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ.
«Σαφώς και υπάρχει κίνδυνος διάρρηξης του ευρώ», δηλώνει ο Τζεφ Μάρσον, διευθύνων σύμβουλος της θυγατρικής Guersney του Odey Asset Management με έδρα το Λονδίνο που διαχειρίζεται 6 δις δολάρια.
Σε ό,τι αφορά τον Τρισέ, που ως πρόεδρος της ΕΚΤ στήριξε το πακέτο διάσωσης αγοράζοντας ελληνικά και άλλα κρατικά ομόλογα, η δημοτικότητά του μεταξύ των επενδυτών μειώνεται σε σχέση με έρευνα του περασμένου Ιανουαρίου.
Η πλειοψηφία των ερωτώμενων - 48% - αξιολογούν αρνητικά τον 67χρονο κεντρικό τραπεζίτη σήμερα, ενώ το 41% τον αξιολογεί θετικά. Τον Ιανουάριο ο Τρισέ είχε θετική αξιολόγηση από το 60% των επενδυτών και των αναλυτών, και μόνο το 27% εξ αυτών τον έβλεπε αρνητικά. «Ο Τρισέ θυσίασε την ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας συνδράμοντας τη διάσωση της Ελλάδας», δηλώνει ο Σίριλ Μπουντίν, διαχειριστής παραγωγών της Unitcredit Group με έδρα το Λονδίνο.
Καθίζηση της αγοράς
Οι χρηματιστηριακές αγορές σε όλο τον κόσμο κινούνται πτωτικά και το ευρώ υποχωρεί καθώς η Ευρώπη παλεύει να τα βγάλει πέρα με την κρίση χρέους. Ο δείκτης Stoxx Europe 600 Index έχει πέσει κατά 12% από τα υψηλά του έτους 2010 που κατέγραψε στις 15 Απριλίου, ενώ το ευρώ έχει χάσει 17% έναντι του δολαρίου από την αρχή του χρόνου.
Ποσοστό άνω του 60% των επενδυτών και αναλυτών που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι αναμένουν περαιτέρω πτώση του ευρώ έναντι του δολαρίου μέσα στους τρεις επόμενους μήνες. Μπορεί βραχυπρόθεσμα το ευρωπαϊκό νόμισμα να κάνει μια ‘ανοδική διόρθωση’, «όμως μακροπρόθεσμα όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά», δήλωσε ο Μάρσον που συμμετείχε στην έρευνα. Στη Νέα Υόρκη προχτές το ευρώ διαπραγματευόταν στα 1,1973 δολάρια.
Οι πιο αισιόδοξοι σε ό,τι αφορά τις δυνατότητες της Ευρώπης να αντιμετωπίσει επιτυχώς τα προβλήματά της είναι οι Ευρωπαίοι επενδυτές. Το 30% εξ αυτών δήλωσαν ότι θεωρούν πως το πακέτο στήριξης θα επιτύχει το στόχο του. Οι πιο απαισιόδοξοι είναι οι Αμερικανοί, εκ των οποίων μόλις το 14% προσδοκά ότι η προσπάθεια της Ευρώπης θα αποβεί αποτελεσματική ενώ και στην Ασία μόλις το 25% των επενδυτών συμμερίζεται αυτή τη θέση.
Στο σύνολο των επενδυτών και σε παγκόσμιο επίπεδο, το 40% υποστηρίζει ότι η προώθηση του πακέτου ίσως να μην αποκλείσει τη στάση πληρωμών ορισμένων χωρών της Ευρωζώνης, ενώ άλλο ένα 35% θεωρεί ότι ορισμένες χώρες θα εγκαταλείψουν το ευρώ.
Έλλειψη σθένους
Οι επενδυτές σε Ευρώπη, Ασία και Αμερική συμφωνούν ότι η χώρα με τις περισσότερες πιθανότητες πτώχευσης είναι η Ελλάδα. «Η ελληνική κυβέρνηση δεν θα έχει το ηθικό σθένος να ελέγξει τις κρατικές δαπάνες της μακροπρόθεσμα», λέει ο Ρόμπερτ Νοξ, εκτελεστικός διευθυντής του RG Knox. Το 35% των συμμετεχόντων πιστεύει ότι είναι πιθανή μια στάση πληρωμών της Πορτογαλίας και άνω του 25% της Ισπανίας. Σε ό,τι αφορά τα εκτός Ευρώπης η χώρα που θεωρείται πιο πιθανό να προχωρήσει σε προσωρινή ίσως στάση πληρωμών είναι η Αργεντινή, κατά το 31% των ερωτηθέντων.
«Βλέπω πολλές ομοιότητες ανάμεσα στη σημερινή κατάσταση της Ισπανίας και τα τεκταινόμενα στις αναδυόμενες αγορές τα τελευταία 20 χρόνια», υποστηρίζει ο Αλβάρο Τεξέιρα, επικεφαλής των αγορών μετοχών Λατινικής Αμερικής της Prebon Canada με έδρα το Τορόντο. Μεταξύ αυτών είναι «το υψηλό χρέος, η υψηλή ανεργία, και οι αυξανόμενες κοινωνικές πιέσεις» και ένα νόμισμα πολύ ισχυρό για την ισπανική οικονομία.
Εγκατάλειψη του ευρώ
Το 17% των συμμετεχόντων θεωρεί πιθανό ότι η Ισπανία θα υποχρεωθεί να φύγει από το ευρώ και να κόψει δικό της νόμισμα που θα τη βοηθήσει να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της οικονομίας της. Ο ένας στους 5 πιστεύει ότι το ίδιο θα κάνει και η Πορτογαλία.
«Η κρίση αυτή αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα που οδηγεί στην ενδεχόμενη διάρρηξη της Ευρωζώνης», λέει ο Γουίλλιαμ Αστον Ριζ, αντιπρόεδρος του Tradition Asiel Securities, με έδρα τη Νέα Υόρκη.
Οι επενδυτές της Ευρώπης μοιάζουν διχασμένοι σε ό,τι αφορά τη διεύθυνση της ΕΚΤ από τον Ζαν Κλοντ Τρισέ. Το 48% εξ αυτών τον αξιολογεί αρνητικά, ενώ το 46% θετικά. Οι υπόλοιποι δεν έχουν άποψη.
Οι Αμερικανοί επενδυτές είναι οι πιο επικριτικοί έναντι του Τρισέ, με το 56% εξ αυτών να τον αξιολογεί αρνητικά. Στην Ασία με την άποψη αυτή συμφωνεί το 34% των συμμετεχόντων. Αντιθέτως, άνω των δύο τρίτων των επενδυτών παγκοσμίως επιδοκιμάζουν το έργο του προέδρου της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας Μπεν Μπερνάνκι.
Ευάλωτες οι ΗΠΑ
Το πρόβλημα του χρέους που δοκιμάζει την Ευρώπη αναμένεται να πλήξει την αμερικανική οικονομία, σύμφωνα με ποσοστό άνω του 85% των επενδυτών και αναλυτών। Τα δύο τρίτα εξ αυτών όμως προσθέτουν ότι η ευρωπαϊκή αναταραχή δεν θα στείλει την Αμερική ξανά στην ύφεση.
Αναδημοσίευση απο : http://www.sofokleous10.gr/portal2/toprotothema/toprotothema/-75------2010060924285/
Παίζοντας το .. Θεό:Ο μυστικός πόλεμος των εταιρείων αξιολόγησης
Η συζήτηση για τη δύναμη των τριών βασικών εξουσιών, της νομοθετικής, της εκτελεστικής και της δικαστικής αλλά και για τη δύναμη των ΜΜΕ, είναι αέναη και τα σκάνδαλα κατάχρησης εξουσίας που κατά καιρούς έχουν ξεσπάσει εντός και εκτός Ελλάδας είναι αμέτρητα. Παρόλα αυτά, η δημοκρατία έχει αναπτύξει αυτοελεγκτικούς μηχανισμούς μέσω των οποίων προσπαθεί να δρα αναγνωριστικά των όποιων καταχρηστικών ή παράνομων συμπεριφορών κατά την άσκηση των παραπάνω βασικών εξουσιών και να επιχειρεί να τιμωρεί τους παραβάτες, έστω και με έμμεσους τρόπους.
Η δημιουργία της χρηματιστηριακής οικονομίας, ωστόσο, το ολοένα αυξανόμενο μέγεθός της και η σταθερά σημαντικότερη επιρροή της στην πραγματική οικονομία, έχουν αναδείξει νέες μορφές και όργανα παγκόσμιας εξουσίας, των οποίων η δύναμη δε γίνεται εύκολα κατανοητή με αποτέλεσμα να περνούν ‘απαρατήρητα’ μέχρι να είναι πολύ αργά για να προστατευτεί κανείς από αυτά, ενώ το βασικό χαρακτηριστικό τους είναι πως δεν υπάρχει κανένας, απολύτως, μηχανισμός ελέγχου και αξιολόγησης τους. Τα όργανα αυτά κρίνουν χωρίς να κρίνονται και οποιαδήποτε απόπειρα αμφισβήτησης των συμπερασμάτων τους αντιμετωπίζεται με καχυποψία και τελικά πέφτει στο κενό.
Ένα από τα ισχυρότερα όργανα παγκόσμιας εξουσίας είναι οι εταιρίες πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s, Fitch και S&P, οι οποίες έγιναν ιδιαίτερα γνωστές στην Ελλάδα για το ρόλο τους στην ελληνική κρίση. Ο βραβευμένος με Πούλιτζερ Αμερικανικός δημοσιογράφος Thomas Friedman, είχε πει χαρακτηριστικά το 1996 σχολιάζοντας τη δύναμη μίας εξ αυτών των εταιριών: ‘Υπάρχουν δύο υπερδυνάμεις στον κόσμο σήμερα, κατά τη γνώμη μου. Είναι από τη μία οι ΗΠΑ και από την άλλη η υπηρεσία πιστοληπτικής αξιολόγησης ομολόγων της Moody’s. Οι ΗΠΑ μπορούν να σε καταστρέψουν με βόμβες και η Moody’s μπορεί να σε καταστρέψει με το να υποβαθμίσει τα ομόλογα σου. Και πιστέψτε με δεν είναι ξεκάθαρο, πάντα, ποιος είναι ο πιο δυνατός από τους δύο.’
Στο μοντέρνο οικονομικό σύστημα οι χώρες και οι εταιρίες βασίζουν σε ένα τεράστιο βαθμό την επιβίωση και το μέλλον τους στη δυνατότητα χρηματοδότησης των αναγκών τους με δανεικά κεφάλαια. Αυτό γίνεται μέσω της έκδοσης ομολόγων τα οποία αποτελούν ομολογία χρέους του δανειζόμενου προς το δανειστή του. Οι εταιρίες πιστοληπτικής αξιολόγησης έχουν δημιουργήσει ένα σύστημα βαθμολογίας των ομολόγων που εκδίδουν τα κράτη και οι εταιρίες, το οποίο συνδέεται άμεσα και αποφασιστικά με την χρηματιστηριακή αγορά εμπορίας χρέους και παροχής δανεικών κεφαλαίων, με μία σχέση πολύ απλή: όσο καλύτερη η βαθμολογία τόσο χαμηλότερο το κόστος δανεισμού και όσο χειρότερη, τόσο υψηλότερο.
Αν, για οποιοδήποτε λόγο, οι εταιρίες πιστοληπτικής αξιολόγησης αποφασίσουν να βαθμολογήσουν με άριστα τα ομόλογα ενός κράτους, μίας εταιρίας κλπ τότε, ασχέτως της πραγματικής τους οικονομικής κατάστασης, θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε δανεικά κεφάλαια με πολύ χαμηλό κόστος και έτσι θα έχουν, πάντα, τη δυνατότητα να επιβιώσουν αλλά και την ευκαιρία και το χρόνο να προβούν στις όποιες διαρθρωτικές κινήσεις απαιτείται προκειμένου να εξυγιάνουν προβληματικούς τομείς τους. Αντίθετα, αν η βαθμολογία γίνει έντονα αρνητική, τότε η στρόφιγγα της χρηματοδότησης κλείνει, προκαλώντας οικονομική ασφυξία ακόμη και στο ισχυρότερο κράτος ή την πιο υγιή εταιρία.
Έτσι, οι εταιρίες πιστοληπτικής αξιολόγησης κρατούν στα χέρια τους τις μοίρες ολόκληρων χωρών και η δύναμη αυτή είναι από μόνη της τρομακτική, πόσο μάλλον όταν σκεφτούμε πως έχουν εμπλακεί, παλαιότερα και πρόσφατα, σε μία σειρά σκανδάλων που αποκαλύπτουν αυτό που, λογικά ισχύει με κάθε άλλη εταιρία αλλά που δε θα έπρεπε να ισχύει στη δική τους περίπτωση, ότι δηλαδή έχουν ως πρωταρχικό σκοπό την εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων και όχι του κοινού καλού.
Για παράδειγμα, η Moody’s έχει κατηγορηθεί για εκβιασμό εταιριών, προκειμένου να ενταχθούν στο σύστημα αξιολόγησης της. Σε μία περίπτωση, η Moody’s πλησίασε το γερμανικό ασφαλιστικό κολοσσό Hannover Re, προσφέροντας του ‘δωρεάν αξιολόγηση’ αλλά πήρε αρνητική απάντηση. Η Moody’s συνέχισε να δημοσιεύει δωρεάν αξιολογήσεις της εταιρίας με όλο και χαμηλότερη βαθμολογία επικοινωνώντας μαζί της κατά διαστήματα προκειμένου να αγοράσει τις υπηρεσίες της. Μετά από ένα διάστημα παρατεταμένης άρνησης της Hannover Re να πληρώνει την Moody’s για να αξιολογείται από αυτήν, η Moody’s υποβάθμισε τα ομόλογα της σε ‘junk’, προκαλώντας πανικό στην αγορά, ο οποίος κόστισε στην Hannover Re 175 εκ δολάρια τις πρώτες μόνο ώρες της υποβάθμισης.
Κατά τη διάρκεια του 2007 και όσο η αγορά κατοικίας των ΗΠΑ κατέρρεε, η Moody’s συνεργάστηκε με εταιρίες της Wall Street όπως η Goldman Sachs προκειμένου να της βοηθήσει να κερδίσουν δισεκατομμύρια από το εμπόριο τοξικών ομολόγων, βαθμολογώντας τα με ‘άριστα’ σε όλη τη διάρκεια της κρίσης εξαπατώντας, έτσι, τους επενδυτές και τις εταιρίες που εμπιστεύονταν την κρίση της. Η Moody’s, μάλιστα, τιμωρούσε τα ανώτερα στελέχη και τους υπαλλήλους της που προέβαιναν σε κριτική των πράξεων της και αντάμειβε όσους συμφωνούσαν μαζί της και συνέβαλλαν με θετικές εκθέσεις για τα τοξικά ομόλογα. Η εταιρία μετέθεσε σε άλλα τμήματα της όσους θεωρούσαν τα ενυπόθηκα δάνεια επισφαλή και συγκέντρωσε στο τμήμα αξιολόγησης τους όσους τα θεωρούσαν ασφαλή.
Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ εξέδωσε μία έκθεση καταπέλτη για το ρόλο της Moody’s και των ανταγωνιστών της Fitch και S&P στην κρίση της αγοράς κατοικίας και στην μετέπειτα τραπεζική κρίση στις ΗΠΑ, η οποία και αποτέλεσε τον προθάλαμο της παγκόσμιας κρίσης του 2008, αναδεικνύοντας πώς με κίνητρο το προσωπικό τους κέρδος οι εταιρίες αλλοίωσαν τα πραγματικά συμπεράσματα των αξιολογήσεων τους.
Σύμφωνα με συνέντευξη του πρώην μεγαλοστελέχους της Moody’ s Mark Froeba, ο οποίος προσελήφθη σε αυτήν από το 1997, η εταιρία λειτουργεί με γνώμονα το δικό της συμφέρον και όχι το γενικό, πρακτική που όταν έγινε αντικείμενο κριτικής από τον ίδιο και άλλα εννέα στελέχη το 2007, οδήγησε στην περιθωριοποίηση τους εντός της εταιρίας.
Ο Lawrence McDonald, αντιπρόεδρος της Lehman Brothers μέχρι την κατάρρευση της, αναρωτιέται σε βιβλίο του σχετικά με τις εταιρίες πιστοληπτικής αξιολόγησης: ‘πώς είναι δυνατόν μία κατηγορία ομολόγων να βαθμολογείται με ΑΑΑ τη μία μέρα και την άλλη να υποβαθμίζεται σε junk (σκουπίδια) εκτός και αν έχει συμβεί κάτι εξαιρετικά βλακώδες ή εξαιρετικά ανέντιμο;’ Στην πραγματικότητα οι εταιρίες πιστοληπτικής αξιολόγησης υπερδιπλασίασαν τα κέρδη τους κατά τη διάρκεια της κρίσης, βαθμολογώντας με ΑΑΑ επισφαλή ομόλογα από πιστωτικές κάρτες, στεγαστικά δάνεια, δάνεια για την αγορά αυτοκινήτων που είχαν τιτλοποιηθεί από εταιρίες όπως η Goldman και που πουλιούνταν σε επενδυτικά και ασφαλιστικά ταμεία και σε εταιρίες και ιδιώτες σε ολόκληρο τον κόσμο, μεταφέροντας το ρίσκο από την επερχόμενη κατάρρευση της αξίας τους σε ανυποψίαστους επενδυτές και χαρίζοντας κέρδη που ξεπέρασαν το 1 τρις σε μία ομάδα εταιριών που συνεργάστηκαν αθόρυβα και αποτελεσματικά.
Την ίδια στιγμή, μέλη της ομάδας αυτής, έχοντας εσωτερική πληροφόρηση για την πραγματική ποιότητα των συγκεκριμένων ομολόγων, πόνταραν στην πτώση της αξίας τους κερδίζοντας και πάλι δισεκατομμύρια. Μεταξύ αυτών ήταν και οι Paulson και Soros, δύο από τους ‘χρηματιστηριακούς εκτελεστές’ που κατηγορήθηκαν από το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ πως οργάνωσαν την επίθεση στο ευρώ.
Στις 9 Ιουνίου 2010, ξέσπασε άλλο ένα σκάνδαλο που εμπλέκει τη Moody’s σε απάτη, καθώς η εταιρία ανακοίνωσε πως πρόκειται να βαθμολογήσει με ΑΑΑ εμπορικά στεγαστικά δάνεια τα οποία, σύμφωνα με ανεξάρτητους αναλυτές, θεωρούνται υψηλού ρίσκου και εν δυνάμει άκρως τοξικά. Η αιτιολογία της Moody’s για την εξαιρετικά υψηλή βαθμολογία είναι πως παρέχουν πλεονεκτήματα σε ένα χαρτοφυλάκιο τα οποία έχουν χαρακτήρα αντισταθμιστικό έναντι άλλων επενδυτικών κινδύνων… Την ίδια στιγμή ένα άλλο σκάνδαλο τείνει να αποκαλυφθεί όσο δημιουργείται και έχει να κάνει με την άριστη βαθμολογία των ομολόγων αμερικανικών νομαρχιών και δήμων που βρίσκονται στα όρια της πτώχευσης
Είναι η πρώτη φορά που εκκολαπτόμενα σκάνδαλα πιστοληπτικής αξιολόγησης γίνονται αντιληπτά εν τη γενέσει τους και θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε αν αυτό θα βοηθήσει ώστε να αποφευχθεί άλλη μία κρίση. Μέχρι σήμερα οι αποκαλύψεις του ρόλου των εταιριών αυτών έρχονταν με καθυστέρηση και αφού πρώτα η ζημία είχε γίνει.
Η πρόβλεψη μου είναι πως η ιστορία θα αναδείξει σύντομα και το ρόλο των εταιριών πιστοληπτικής αξιολόγησης και των συνεργατών τους και στη δημιουργία της ελληνικής κρίσης.
Σύμφωνα με τα αποκλειστικά στοιχεία που δημοσίευσα σε προηγούμενο άρθρο μου οι μεγαλύτεροι διεθνείς επενδυτές ΧΑ είναι ταυτόχρονα και μεγαλομέτοχοι των εταιριών πιστοληπτικής αξιολόγησης που υποβάθμισαν τα ελληνικά ομόλογα σε ‘σκουπίδια’ διαλύοντας τη χώρα και προκαλώντας μία άνευ προηγουμένου κρίση η οποία θα μπορούσε και έπρεπε να μην έχει συμβεί ποτέ. Οι ίδιες εταιρίες είναι και μεγαλομέτοχοι της Goldman αλλά και άλλων εταιριών με συμφέροντα στην Ελλάδα, όπως της Siemens, ενώ ανώτατα στελέχη τους και ανεξάρτητοι επενδυτικοί τους σύμβουλοι προέρχονται από την οικογένεια της μεγαλύτερης τραπεζικής δυναστείας στον κόσμο, η οποία παίζει καταλυτικό ρόλο στις νομισματικές και τραπεζικές εξελίξεις στην Ελλάδα εδώ και 200, περίπου, χρόνια. Μέλος αυτής της τραπεζικής δυναστείας είναι ο ιδιοκτήτης της εταιρίας που ξεπούλησε μετοχές της ΕΤΕ στο τελευταίο τρίμηνο του 2009 συμβάλλοντας στο χρηματιστηριακό κραχ.
Και ενώ είναι δικαίωμα του καθενός να πιστεύει στις ‘διαβολικές’ συμπτώσεις και να αμφισβητεί τα στοιχεία που δείχνουν πως η ελληνική κρίση είναι πάρα πολύ πιθανό να είναι, σε μεγάλο βαθμό, κατασκευασμένη, ίσως είναι καλό να θυμόμαστε πως στη χρηματιστηριακή οικονομία το κέρδος βρίσκεται στην κορυφή των προτεραιοτήτων των συμμετεχόντων σε αυτήν και ο τρόπος με τον οποίο αυτό θα επιτευχθεί στον πυθμένα.
Αναδημοσίευση απο : http://www.sofokleous10.gr/portal2/toprotothema/toprotothema/2010-06-10-20-48-04-2010061024356/
Πάνος Παναγιώτου - Διευθυντής ΕΚΤΑ, 3FVIP.com
Πέμπτη 10 Ιουνίου 2010
Ώρα να αλλάξουμε επιτέλους ριζικά
Κοινός τόπος όλα αυτά τα χρόνια ήταν ότι η Ελλάδα είχε πάρει διαζύγιο από κάθε έννοια αξιοκρατίας. Κυβερνούσαν οι παρέες και οι φίλοι, ενώ τα πάντα γίνονταν μέσω «κολλητών», που είχαν τις άκρες στις κρατικές επιδοτήσεις και στα υπουργικά γραφεία. Η διαχείριση των δημοσίων οικονομικών γινόταν με πελατειακό τρόπο και με πανάκριβους συμβούλους (που σήμερα μας πυροβολούν όπως η Goldman Sachs), οι οποίοι μπαινόβγαιναν ως επικυρίαρχοι στα γραφεία των υπουργών με πρωτοφανή άνεση.
Η προηγούμενη εικόνα συμπληρωνόταν από ένα άκρως προβληματικό δημόσιο τομέα, με αντιπαραγωγικό χαρακτήρα, ο οποίος μετέφερε τα έλκη του και στον ιδιωτικό.
Θεσμοί καίριοι για τη λειτουργία της χώρας είχαν περιπέσει σε χρόνια παράλυση, καθώς υπηρετούνταν από πρόσωπα με καλές δημόσιες σχέσεις, που ήταν φίλοι με όλους και ποτέ δεν δυσαρεστούσαν κανέναν. Αν τύχαινε να είναι και ικανά, τότε σωζόταν ένα ελάχιστο ίχνος αποτελεσματικότητας στην εργασία τους.
Το τέλος για τη βαθύτατα νοσηρή αυτή κατάσταση ήταν η κατάρρευση που ζήσαμε και ζούμε με τρόπο τραγικό. Έφερε στη χώρα το ΔΝΤ, εφόσον πρώτα πολλές ευρωπαϊκές χώρες αποδεκάτισαν κάθε ίχνος αξιοπρέπειας της Ελλάδας. Στη νέα εποχή που με δραματικό τρόπο εισήλθε η χώρα, πολλά πράγματα θα αλλάξουν, είτε το θέλουμε εμείς είτε όχι.
Η Ελλάδα, για να επιβιώσει, πρέπει να ξεκολλήσει κάποια μέρα από τις «ξόβεργες» του ΔΝΤ και των πιστωτών της, να γίνει ανταγωνιστική, νεανική στην σκέψη, να ερωτευτεί το διαρκές ρίσκο και τις προκλήσεις. Και βέβαια να πριμοδοτεί αφειδώλευτα την αξιοκρατία και την παιδεία. Να επιζητά την ανάδειξη των αρίστων, όχι όσων είναι φίλοι των φίλων και όσων μονίμως βρίσκονται σε προθαλάμους.
Η εμπειρία με το ΔΝΤ σε μια Ελλάδα, έρμαιο των δανειστών της παραπέμπει σε μια εικόνα απαξιωτική για την χώρα. Η τραγική αυτή θέση θα μπορούσε να γίνει αφετηρία για να αλλάξουμε επιτέλους ριζικά. Έτσι, απ’ αυτή τη δυστυχία μπορεί να βγει κάτι θετικό στο ισοζύγιο της χώρας.
Η παραπάνω ευχή μέχρι να γίνει πραγματικότητα έχει δρόμο μακρύ και ανηφορικό. Και βέβαια, προς Θεού, όχι ξανά χρήση όλου αυτού του ελλειμματικού προσωπικού που μας έφερε στην σημερινή κατάσταση. Το χρωστάμε στις επόμενες γενιές Ελλήνων, από τις οποίες κλέψαμε το μέλλον τους για να κερδίσουμε στον παρόντα χρόνο καταναλωτική ευημερία και άδεια χαμόγελα.
Δ। Γ. Παπαδοκωστόπουλος
Αναδημοσίευση απο : http://www.isotimia.gr/default.asp?pid=24&ct=56&artid=83577
Νότιος Κορέα ή Αργεντινή; Οι δύο κατευθύνσεις μετά το ΔΝΤ
ΣΕ ΟΣΟΥΣ πολίτες ανησυχούν για την πορεία της χώρας ενόσω βρίσκεται υπό την επιτήρηση του ΔΝΤ, ιδιαίτερα δε για το ενδεχόμενο πτώχευσης, το προηγούμενο της Νοτίου Κορέας και της Αργεντινής προσφέρουν δύο πιθανά σενάρια.
Ας δούμε πρώτα το σενάριο που παραπέμπει στη Νότια Κορέα. Όταν η χώρα αυτή βρέθηκε σε θέση παρόμοια με τη δική μας το 1998, οι γυναίκες πούλησαν τα χρυσαφικά τους κι έδωσαν τα χρήματα στο κράτος, προκειμένου η χώρα να απαλλαγεί από την κηδεμονία του ΔΝΤ.
Και όντως απαλλάχθηκε τρία χρόνια μετά, όταν αποπλήρωσε τα δάνειά της. Το νόμισμά της ισχυροποιήθηκε και η οικονομία της τέθηκε σε αναπτυξιακή τροχιά, στην οποία κινείται μέχρι και σήμερα.
Το δεύτερο σενάριο είναι της Αργεντινής. Όταν η χώρα του ταγκό προσέφυγε στο Ταμείο την ίδια περίοδο, οι γυναίκες βγήκαν στους δρόμους, χτυπώντας τις κατσαρό- λες. Τρία χρόνια μετά, το νόμισμά της υποτιμήθηκε, η χώρα χρεοκόπησε και ουδέποτε επανήλθε στους αναπτυξιακούς ρυθμούς του παρελθόντος. Ποια είναι η διαφορά;
Τι έκανε τις μεν Νοτιοκορεάτισσες να είναι τόσο γενναιόδωρες, τις δε γυναίκες της Αργεντινής να βγουν στους δρόμους;
Η απάντησή είναι: στη μεν Νότιο Κορέα υπήρχε μια αποτελεσματική πολιτική ηγεσία, κάτι που έλειπε από την Αργεντινή. Οι Νοτιοκορεάτες πολιτικοί άρχισαν τις περικοπές από τα υψηλά εισοδήματα, πατάσσοντας παράλληλα τη διαφθορά που δηλητηρίαζε τις οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις. Έπεισαν έτσι τους πολίτες ότι οι θυσίες τους δεν θα πάνε χαμένες.
Η πολιτική ηγεσία της Αργεντινής άρχισε τις περικοπές από τα χαμηλά εισοδήματα, τροφοδοτώντας παράλληλα τη διαφθορά που εξακολούθησε να κατατρώει τον οικονομικό και κοινωνικό ιστό. Και οι πολίτες φυσικά δεν πείστηκαν ότι οι θυσίες τους θα πιάσουν τόπο.
Είμαι σίγουρος ότι οι Ελληνίδες γυναίκες, αλλά και κάθε Έλληνας, προτιμούν την επιλογή της Νοτίου Κορέας. Και είναι διατεθειμένοι να επωμιστούν τα βάρη που απαιτούνται, με την προϋπόθεση ότι η πολιτική ηγεσία θα τους πείσει ότι το στοίχημα θα κερδηθεί.
Άλλωστε οι Έλληνες πολίτες δεν θα πρέπει να ανατρέχουν στην ιστορία άλλων χωρών για να διαπιστώσουν ότι μια αποτελεσματική ηγεσία είναι η κατάλληλη να τους συστρατεύσει απέναντι σε μια επικείμενη απειλή. Η ελληνική ιστορία προσφέρει πληθώρα τέτοιων παραδειγμάτων. Ας θυμηθούμε μόνο τη συστράτευση των Αθηναίων υπό το Θεμιστοκλή, που απέτρεψε την περσική εισβολή.
*Ο Πάνος Μουρδουκούτας είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Λονγκ Άιλαντ της Νέας Υόρκης
Τετάρτη 9 Ιουνίου 2010
Πώς ο «νεοπλουτισμός» μας οδήγησε στο αδιέξοδο
Η πτώση της δικτατορίας δημιούργησε τις συνθήκες για να κατασκευαστεί ένα νέο εποικοδόμημα, που άρχισε να παίρνει την οριστική του μορφή μετά την είσοδο της χώρας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα στις αρχές της δεκαετίας του ‘80.
Το εκκρεμές, το 1974, με την κατάλυση της δικτατορίας, μετατοπίστηκε βίαια από τη μία άκρη στην άλλη. Οι εποχές προσφέρονταν για νεωτερισμούς, κυρίως για την αυτοπροσδιοριζόμενη ως προοδευτική ματιά, που ήθελε ν’ αμφισβητεί όλες τις εγκαθιδρυμένες δομές και αξίες.
Ο όρος «νεόπλουτος» αποδίδει με ακρίβεια μια πραγματικότητα που άρχισε να διαμορφώνεται στη χώρα μετά την είσοδο στην ΕΟΚ, όταν ήταν «εθνική μαγκιά» η απορρόφηση κοινοτικών επιδοτήσεων, όχι για να παραγάγουμε ή να δημιουργήσουμε κάτι, αλλά για να πάρουμε ακριβό ΙΧ, να χτίσουμε τεράστιο σπίτι χωρίς κανένα γούστο, και, βέβαια, να καταναλώσουμε περισσότερο. Στην αρχή, αυτή η «εκτροπή» των επιδοτήσεων μπορούσε να δικαιολογηθεί και από την ανάγκη να φτάσει εισόδημα σε φτωχά στρώματα του πληθυσμού.
Στη συνέχεια έγινε φανερό ότι η πρακτική αυτή χρησιμοποιούνταν για να εξαγοράζονται ψήφοι και επιρροή. Οι πολιτικοί διαμεσολαβούσαν στις Βρυξέλλες και έθεταν τις βάσεις για να δρομολογηθεί η εξαχρείωση της κοινωνίας και να αντικατασταθούν οι αξίες με απαξίες. Την έννοια της προσπάθειας για να επιτευχθεί κάτι, αντικατέστησε η καθόλου προσπάθεια, η καπατσοσύνη και η προσκόλληση στο κόμμα, που μπορούσε να ικανοποιεί τα πάντα.
Ο Έλληνας πολιτικός άρχισε να κάνει κάτι περισσότερο από το να μεσολαβεί για να βρουν οι ψηφοφόροι του μια δουλειά στο Δημόσιο. Μπορούσε πλέον να κατευθύνει χρήμα (και κοινοτικό, εκτός του εθνικού) στους ψηφοφόρους είτε άμεσα είτε έμμεσα, καταφέρνοντας έτσι να επηρεάζει όλο και περισσότερους για μεγαλύτερο διάστημα.
Άμεση μεταφορά πόρων ήταν εκείνη που γινόταν από το κράτος απευθείας στους εκλεκτούς του (επιχειρηματίες, κοινωνικές ομάδες κ.ά.) με στόχο είτε να τους καλοπιάσει είτε στα πλαίσια των έργων που γίνονταν. Έμμεση μεταφορά πόρων γινόταν για παράδειγμα στα κλειστά επαγγέλματα, τα οποία ανεξάρτητα από το πότε θεσμοθετήθηκαν ως τέτοια, έχουν μεταβληθεί σε μηχανισμούς συνδιαλλαγής επί ίσοις όροις με την εξουσία. Εκεί οι προνομιακές ρυθμίσεις, σε βάρος της κοινωνίας γίνονταν ανεκτές από το πολιτικό σύστημα, που συνδιαλεγόταν με τη συντεχνία.
Στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης αποθεώθηκε η πρακτική της άσκησης πίεσης, καθώς οποιοσδήποτε (πρόσωπο, ομάδα συμφερόντων κ.λπ.) μπορούσε, καταφεύγοντας σ’ αυτήν, να κερδίσει ό,τι ήθελε. Το κόστος της εκάστοτε εξουσίας ήταν η αποφυγή της σύγκρουσης με τις συντεχνίες, οι οποίες συγκυβερνούσαν με τους εκλεγμένους άρχοντες. Από όλα τα παραπάνω δεν θα μπορούσε να λείπει βέβαια και ο χρηματισμός των πολιτικών, που κι αυτοί ως άνθρωποι στην σύγχρονη Ελλάδα ήθελαν σε μια νύχτα να γίνουν πλούσιοι.
Δ। Γ. Παπαδοκωστόπουλος
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ : http://www.isotimia.gr/default.asp?pid=24&ct=56&artid=84278
Ελληνική κρίση & περίεργες συμπτώσεις : Goldman Sachs, Fitch, Moody’s, S&P, ΧΑ
Xρονικο ενος θανατου....της Ελλάδας
Στο διεθνές τραπεζοκεντρικό οικονομικό σύστημα, τα κράτη, μάλλον, δεν έχουν άλλη επιλογή από το να μάθουν καλά τη διάκριση μεταξύ χρηματιστηριακής και πραγματικής οικονομίας αλλά και τους πολύπλοκους τρόπους που αυτές οι δύο συνδέονται μεταξύ τους. Η Ελλάδα προσπαθεί να επιβιώσει μέσα σε αυτό το διφυές σύστημα από ιδρύσεως του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, το 1821 και το πετυχαίνει άλλοτε με μεγαλύτερη και άλλοτε με μικρότερη επιτυχία. Το μυστικό έγκειται στην αναγνώριση και την κατανόηση των αδυναμιών του συστήματος ώστε να μπορέσει να γίνει όσο το δυνατόν σωστότερη εκμετάλλευση τους αλλά και στη συνειδητοποίηση της εγγενούς αδυναμίας των κρατών, τουλάχιστον των περισσότερων εξ αυτών, να κινηθούν εναντίον του είτε να προσπαθήσουν να το παρακάμψουν. Όσο περισσότερο πλησιάζουμε στο σήμερα τόσο μεγαλύτερη είναι η ανάπτυξη της χρηματιστηριακής οικονομίας και η επιρροή της στην πραγματική οικονομία. Και όπως και στην μία έτσι και στην άλλη, υπάρχουν μονοπώλια, ολιγοπώλια και καρτέλ, δηλαδή συσσωματώσεις δυνάμεων που προσπαθούν, πάση θυσία, να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα τους.
Goldman Sachs – Loyd Blankfein - Ελλάδα
Μία από τις ναυαρχίδες του διεθνούς τραπεζοκεντρικού συστήματος είναι η Goldman Sachs, εταιρία η οποία αποτελεί σύμβουλο πολλών κρατών ως προς το πώς θα κινηθούν μέσα στη χρηματιστηριακή οικονομία, με έναν από τους πελάτες της να είναι και η Ελλάδα. Ο Διοικητής της Goldman, Loyn Blankfein, είναι στενός φίλος του νυν διοικητή της FED Ben Bernanke, ο οποίος υπήρξε μέντορας και επιβλέποντας καθηγητής στη διδακτορική του διατριβή στο Harvard ενώ και οι δύο είναι μέλη της λέσχης Bilderberg. Η δήλωση του σε συνέντευξη του το 2010 πως όταν κερδοσκοπεί ‘επιτελεί το έργο του Θεού’ προκάλεσε ποικίλα σχόλια στα μεγαλύτερα διεθνή ΜΜΕ.
Το 2000 η Ελλάδα με τη βοήθεια της Goldman, συμφώνησε σε ένα πρόγραμμα χρηματιστηριακής δανειοδότησης (‘Αριάδνη’), το οποίο ανανεώθηκε με νέους όρους το 2001 και κατέληξε σε ένα δεύτερο πρόγραμμα (‘Αίολος’) που εξασφάλιζε χρήματα για την χώρα με αντάλλαγμα την παραχώρηση δικαιωμάτων από τη χρήση αεροδρομίων και τυχερών παιχνιδιών. Η φύση του χρηματιστηριακού αυτού προϊόντος δανεισμού ήταν τέτοια, που παρουσίαζε το δανεισμό ως πώληση κάνοντας εφικτή την αποφυγή του συνυπολογισμού του δανείου στα κρατικά έξοδα και επιτρέποντας την εμφάνιση μικρότερου κρατικού ελλείμματος από το πραγματικό. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα στη χώρα να παρακάμψει το βασικό κριτήριο του Μάαστριχ για μέγιστο ποσοστό ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ, επιτρέποντας, έτσι, την είσοδο της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ (παρά το γεγονός ότι δεν πληρούνταν το δεύτερο κριτήριο ένταξης που έθετε το 60% ως όριο χρέους ως προς ποσοστό του ΑΕΠ αφού αυτό ξεπερνούσε το 100% στην περίπτωση της Ελλάδας). Παρόμοια προϊόντα χρησιμοποίησε και η Ιταλία και πιθανόν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η συμφωνία Ελλάδας – Goldman ήταν νόμιμη όταν συνήφθη αλλά ένας ευρωπαϊκός νόμος που ψηφίστηκε το 2004 την έκανε, στην πορεία, εν δυνάμει παράνομη με βάση το Κοινοτικό Δίκαιο. Το 2005 η Goldman πούλησε αυτό το χρηματιστηριακό προϊόν στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας η οποία το κράτησε μέχρι το 2008 όταν η διεθνής κρίση οδήγησε στην κατακόρυφη μείωση της ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα, κάνοντας την ΕΤΕ να αναζητήσει τρόπο να το χρησιμοποιήσει ως ενέχυρο προκειμένου να δανειστεί από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Με τη βοήθεια της Goldman ιδρύθηκε μία εταιρία (‘Τίτλος’) στην οποία μεταφέρθηκε το προϊόν και η ΕΤΕ εξασφάλισε τα ομόλογα που εξέδωσε η Τίτλος, τα οποία και παραχώρησε στην ΕΚΤ αντλώντας σε αντάλλαγμα δανειακά κεφάλαια.
Το ναυάγιο της πρότασης για νέα συμφωνία
Στα μέσα του Οκτωβρίου του 2009 η Goldman πρότεινε στην Ελλάδα τη χρήση ενός νέου χρηματιστηριακού προϊόντος το οποίο θα διευκόλυνε, σε σημαντικό βαθμό, την κάλυψη των τεράστιων δανειακών της αναγκών για το υπόλοιπο του 2009 και για το 2010, δεδομένου ότι στο διάστημα αυτό έληγαν παλαιότερα ομόλογα πολύ μεγάλης αξίας. Ωστόσο η πρόταση Goldman δε βρήκε θερμή ανταπόκριση από την ελληνική πλευρά (πληροφορίες από αξιόπιστη ελληνική πηγή). Λίγες ημέρες αργότερα η εταιρία πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch, υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας σε Α- από Α, σπρώχνοντας την στα όρια της εξόδου της από την ‘Α εθνική’ κατηγορία πιστοληπτικής βαθμολογίας. Παράλληλα, στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης καταγράφηκαν μαζικές πωλήσεις της μετοχής της ΕΤΕ οι οποίες μεταφέρθηκαν και στο ΧΑ, οδηγώντας το σε σημαντική πτώση ενώ ταυτόχρονα αυξήθηκαν οι τιμές των ελληνικών CDS, μειώθηκαν οι τιμές των ελληνικών ομολόγων και αυξήθηκε το επιτόκιο και κατά συνέπεια το κόστος δανεισμού της Ελλάδας.
Στις πρώτες ημέρες του Νοεμβρίου μία αποστολή της Goldman έφτασε στην Αθήνα με σκοπό να μεταπείσει την ελληνική πλευρά και να κλείσει τη νέα συμφωνία χρηματιστηριακού δανεισμού, στην οποία περιλαμβάνονταν πρόταση για λήψη κεφαλαίων από την Τράπεζα της Κίνας με αντάλλαγμα μερίδιο στην ΕΤΕ αλλά και τον ΟΣΕ (πληροφορίες από Financial Times και Der Spiegel και από αξιόπιστες πηγές σε Ελλάδα και εξωτερικό). Όσο οι διαπραγματεύσεις ήταν σε εξέλιξη η τιμή της ΕΤΕ στη Νέα Υόρκη άρχισε να αυξάνεται προκαλώντας άνοδο και στο ελληνικό χρηματιστήριο. Ταυτόχρονα σταμάτησε και η πίεση στην αγορά ομολόγων και CDS. Οι διαπραγματεύσεις δεν κατέληξαν σε συμφωνία με την ελληνική πλευρά να απορρίπτει την πρόταση Goldman οριστικά.
Χρηματιστηριακός / χρηματοπιστωτικός πόλεμος εναντίον της Ελλάδας
Την επομένη, σχεδόν, της απόρριψης της συμφωνίας καταγράφηκαν αθρόες πωλήσεις μετοχών της ΕΤΕ στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης αλλά και μετοχών της ALPHA, της Eurobank και τελικά συνολικά του τραπεζικού κλάδου του ΧΑ, ενώ οι τιμές των CDS απογειώθηκαν, οι τιμές των ελληνικών ομολόγων βούλιαξαν και τα επιτόκια δανεισμού πήραν την ανιούσα οδηγώντας την Ελλάδα όλο και πιο κοντά στην αδυναμία αναχρηματοδότησης του χρέους της.
Στις 12 Δεκεμβρίου η Fitch προχώρησε σε νέα υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας βαθμολογώντας την με BBB+ και οδηγώντας την έτσι εκτός Α εθνικής κατηγορίας στην αγορά ομολόγων, ενώ το χτύπημα έγινε ακόμη πιο σημαντικό καθώς η Fitch δήλωσε πως επόμενες υποβαθμίσεις ήταν πιθανές. Στο χορό των υποβαθμίσεων μπήκαν οι άλλοι δύο γίγαντες πιστοληπτικής αξιολόγησης, S&P και Moody’s, υποβαθμίζοντας την Ελλάδα μέσα στο Δεκέμβριο και προκαλώντας έτσι ένα γενικό ξεπούλημα των κρατικών ομολόγων της και πυροδοτώντας την απογείωση του κόστους δανεισμού της.
Ακολούθησε νέα υποβάθμιση της Ελλάδας, τον Απρίλιο του 2010, σε BBB- από τη Fitch, η οποία σήμανε και τυπικά τη χρηματοπιστωτική πτώχευση της χώρας προκαλώντας ένα νέο, βάναυσο, γύρο πωλήσεων των ελληνικών ομολόγων από επενδυτικά ταμεία σε ολόκληρο τον κόσμο αλλά και την κλιμάκωση του κερδοσκοπικού παιχνιδιού εις βάρος της.
Neuberger Berman – Goldman - XA – αγορά CDS – αγορά ομολόγων
Μία από τις πρώτες εταιρίες που ξεπούλησαν την ΕΤΕ στο τελευταίο τρίμηνο του 2009 ήταν Neuberger Berman, (συμφερόντων Rothschild), η οποία πούλησε 1,7 εκ μετοχές από τον Οκτώβριο μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του έτους.
Στο ίδιο διάστημα του 2009 αλλά και κατά τη διάρκεια του 1ου τριμήνου του 2010, η Goldman, επένδυε στο ενδεχόμενο πτώχευσης της Ελλάδας τόσο μέσω της αγοράς ομολόγων όσο και μέσω της αγοράς CDS (πληροφορίες από διεθνή και γαλλικό τύπο και από συνέντευξη γάλλου τραπεζίτη στον κλάδο επενδύσεων).
Σύμφωνα με στοιχεία για την αγορά CDS σε πολλές περιπτώσεις το 75% του όγκου συναλλαγών σε αυτά, στο κρίσιμο διάστημα Οκτωβρίου 2009 – Απριλίου 2010, γινόταν μέσω 6 μεγάλων παικτών με τον μεγαλύτερο αυτών να είναι η Goldman Sacks.
Οι 2 μεγαλύτεροι διεθνείς επενδυτές στο ΧΑ – οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης – Goldman
Black Rock
Κύρια μέτοχος στην Goldman είναι η Black Rock, επενδυτική εταιρία του ομίλου Blackstone, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της οποίας μέχρι τις 14 Ιουλίου 2008 ήταν ο Lord Nathaniel Charles Jacob Rothschild ο οποίος παραιτήθηκε αφήνοντας ως διευθύνοντα σύμβουλο στην εταιρία τον Randall Rothschild. Με υπό διαχείριση κεφάλαια που αγγίζουν τα 3,5 τρις δολάρια και με το ύψος του χαρτοφυλακίου για το οποίο παρέχει επενδυτικές συμβουλές να ξεπερνά τα 9 τρις δολάρια, πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες, (αν όχι τη μεγαλύτερη) διεθνείς επενδυτικές εταιρίες.
Η Black Rock τυχαίνει να είναι και ο 2ος μεγαλύτερος διεθνής επενδυτής στο ΧΑ με θέσεις στην Τράπεζα της Ελλάδας, στην ΕΤΕ, την EFG Eurobank Ergasias και την Εμπορική.
Τυχαίνει, επίσης, να είναι βασικός μέτοχος στους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s και S&P. Ακόμη, αξιωματούχοι της κατείχαν υψηλά αξιώματα ή ήταν συνδεδεμένοι με τους τρεις βασικούς οίκους αξιολόγησης με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Richard H. Jenrette, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Blackstone (μητρικής της Black Rock) και πρώην διευθυντής της The McGraw-Hill Companies, μητρικής του οίκου Standard & Poor's.
Έτσι, η Black Rock είναι παράλληλα:
- ο δεύτερος μεγαλύτερος διεθνής επενδυτής στο ΧΑ
- βασικός μέτοχος στη Goldman Sachs
- βασικός μέτοχος στους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s και S&P
Norges Bank Investment
Πρόκειται για επενδυτικό σχήμα της Κεντρικής Τράπεζας της Νορβηγίας, το οποίο είναι ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο και ο μεγαλύτερος διεθνής επενδυτής στο ΧΑ με θέσεις σε 41 ελληνικές εταιρίες μεταξύ των οποίων η Πειραιώς, η Alpha, η ΔΕΗ και η EFG Eurobank Ergasias, ενώ είναι από τους μεγαλύτερους μετόχους της ΕΤΕ. Επενδυτικός σύμβουλος της εταιρίας είναι η La Compagnie Benjamin De Rothschild S.A. Το επενδυτικό αυτό σχήμα της Norges είναι από τα πλέον αμφιλεγόμενα καθώς έχει επενδύσεις, μεταξύ άλλων, σε εταιρίες όπλων, πυρηνικών κλπ. Πρόσφατα και μετά από σκάνδαλο εξαιρέθηκαν από το χαρτοφυλάκιο του μερικές εταιρίες, κυρίως τσιγάρων, ωστόσο παρέμειναν πολλές που το διατηρούν στην κατηγορία των αμφιλεγόμενων κεφαλαίων.
Η Norges Bank Investment τυχαίνει να είναι παράλληλα:
- ο μεγαλύτερος διεθνής επενδυτής του ΧΑ
- σημαντικός μέτοχος της Goldman
- μεγαλομέτοχος της εταιρίας πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch.
Fidelity
H Fidelity είναι ένας από τους μεγαλύτερους (αν όχι ο μεγαλύτερος) μέτοχος της εταιρίας πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s. Ο Bill Rothschild είναι ο senior vice president της Fidelity.
Αποφάσεις των οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης & εσωτερική πληροφόρηση
Έτσι οι νο1 και νο2 διεθνείς επενδυτές στο ΧΑ τυχαίνει να είναι παράλληλα και μεγαλομέτοχοι στη Goldman αλλά και μεγαλομέτοχοι στους 3 βασικούς οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης, ενώ έχουν ισχυρούς δεσμούς με την τραπεζική δυναστεία Rothschild. Επιπλέον, ένας από τους μεγαλύτερους μετόχους της Moody’s, η εταιρία Fidelity, έχει στον τιμόνι της ένα μέλος της οικογένειας Rothschild.
Από τα παραπάνω συνεπάγεται πως οι Goldman, Black Rock, Norges και Rothschild είναι πολύ πιθανό να είχαν τη δυνατότητα να γνωρίζουν για τις υποβαθμίσεις της Ελλάδας πριν αυτές δημοσιευτούν και μπορούσαν, έτσι, να εκμεταλλευτούν αυτή την εσωτερική πληροφόρηση κερδοσκοπώντας στο ΧΑ και στην αγορά CDS και ομολόγων. Αν κάτι τέτοιο συνέβη, που είναι πολύ πιθανό, τότε πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στη χρηματιστηριακή ιστορία.
Ακόμη, οι παραπάνω δεσμοί δίνουν στην πρόταση της Goldman στην Ελλάδα μία άλλη διάσταση, καθώς φαίνεται η Goldman να είχε τη δυνατότητα να προσφέρει ένα ολοκληρωμένο ‘πακέτο’ προστασίας της χώρας από την κρίση, με τη δύναμη να στηρίξει το χρηματιστήριο και την αγορά ομολόγων, να επηρεάσει τις βαθμολογίες των οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης αλλά και να καλύψει τις δανειακές ανάγκες της χώρας. Με τον ίδιο τρόπο, ωστόσο, φαίνεται να είχε και τη δύναμη να προκαλέσει μία πανίσχυρη χρηματιστηριακή / χρηματοπιστωτική επίθεση εναντίον της Ελλάδας, η οποία και κατέληξε στη χρηματοπιστωτική της πτώχευση με τις συνέπειες που όλοι γνωρίζουμε.
Οι εταιρίες πιστοληπτικής αξιολόγησης κατηγορούμενες σε Ευρώπη και ΗΠΑ – η Goldman στο εδώλιο στις ΗΠΑ
Είναι, επίσης, ενδιαφέρον, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει στραφεί εναντίον των εταιριών πιστοληπτικής αξιολόγησης επιδιώκοντας τη δημιουργία ενός αντίστοιχου ευρωπαϊκού οργανισμού, θεωρώντας πως η αξιοπιστία τους έχει βλαφθεί ανεπανόρθωτα τα τελευταία χρόνια, ενώ την ίδια στιγμή στις ΗΠΑ, οι εταιρίες κατηγορούνται για το ρόλο τους στην κρίση της αγοράς κατοικίας που οδήγησε στην κατάρρευση της αλλά και στη δημιουργία της διεθνούς τραπεζικής κρίσης, καθώς μέχρι τελευταία στιγμή βαθμολογούσαν τα τοξικά ομόλογα με άριστη τιμή επιτρέποντας σε εταιρίες όπως η Goldman να πουλήσουν εκατοντάδες χιλιάδες από αυτά σε ανυποψίαστους επενδυτές κερδίζοντας δισεκατομμύρια δολάρια.
Ακόμη οι εταιρίες πιστοληπτικής αξιολόγησης ταλανίζονται από μία σειρά σκανδάλων και κατηγοριών, οι οποίες ξεκινούν από εσκεμμένες παραλείψεις δημοσίευσης κρίσιμων για το κοινό πληροφοριών για διάφορες εταιρίες και φτάνουν μέχρι της κατηγορίες για εκβιασμό. Τέλος, το Μάιο του 2010 οι εταιρίες ελέγχονται από την χρηματιστηριακή επιτροπή ελέγχου των ΗΠΑ ως προς το ρόλο τους στην κρίση ενώ ένα νέο σκάνδαλο είναι εν τη γενέσει του, το οποίο έχει να κάνει με την ευνοϊκή αξιολόγηση δήμων και πολιτειών των ΗΠΑ που στην πραγματικότητα βρίσκονται στα όρια της πτώχευσης.
Την ίδια στιγμή ένα νέο σκάνδαλο που συνδέει την Goldman με τον Paulson (ένας από τους 4 βασικούς υπόπτους για την επίθεση στο ευρώ, σύμφωνα με το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ) έχει οδηγήσει την εταιρία στο εδώλιο του κατηγορουμένου στις ΗΠΑ, φανερώνοντας σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί αυτή και οι συνεργάτες της προκειμένου να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα τους.
Πάνος Παναγιώτου - διευθυντής ΕΚΤΑ - 3FVIP.com